Actueel
alle pijlers
De sociologie van taalgebruik
zaterdag 4 februari 2012 15:56
Zoals de meesten hier zullen weten, ben ik geinteresseerd in onderwerpen als opvoeding, normen en waarden, etiquette, persoonlijke Bildung, smaak, hogere en lagere cultuur en de rol van de elite in onze samenleving.
Een leuk onderwerp in die categorie is wat ik de "sociologie van taal" noem. In hoeverre kun je aan iemands taalgebruik dingen afleiden wat iemands sociaal-economische achtergrond is en hoeveel "cultureel kapitaal" iemand heeft?
En dan heb ik het niet over echte taalfouten ("hun hebben", "groter als"), maar over woorden die een burgerlijke achtergrond verraden. Ik gebruik "burgerlijk" hier overigens neutraal, niet met een denigrerende connotatie.
Over precies dit onderwerp heeft ooit een omslagartikel in de HP/De Tijd gestaan, en toen kwamen de bekende voorbeelden naar voren van woorden die niet kunnen voor nette mensen: toilet, stropdas, colbertje, pantalon, gebakje, "eet smakelijk", kostuum, vaatwasser, koelkast, etc.
Een aparte categorie is de "sociologie van namen": b.v. Emma en Alexander voor de hogere klassen, tegenover Priscilla en Wesley voor de lagere klassen.
- In hoeverre gebruiken jullie dit soort woorden wel of juist niet?
- In hoeverre is het zinnig of onzinnig dat mensen zich proberen te profileren met hun klasse?
- Weten jullie zelf nog voorbeelden van woorden of namen die echt niet kunnen?
Zelf ben ik overigens niet zo recht in de leer. Als een ander "eet smakelijk" zegt, zeg ik het gewoon terug (ook al zou ik het nooit zelf als eerste zeggen) en ook gebruik ik gewoon "gebakje" ("taartje' klinkt voor mijn gevoel aanstellerig). Maar woorden als "toilet" en "stropdas" zou ik echt nooit gebruiken.
Een leuk onderwerp in die categorie is wat ik de "sociologie van taal" noem. In hoeverre kun je aan iemands taalgebruik dingen afleiden wat iemands sociaal-economische achtergrond is en hoeveel "cultureel kapitaal" iemand heeft?
En dan heb ik het niet over echte taalfouten ("hun hebben", "groter als"), maar over woorden die een burgerlijke achtergrond verraden. Ik gebruik "burgerlijk" hier overigens neutraal, niet met een denigrerende connotatie.
Over precies dit onderwerp heeft ooit een omslagartikel in de HP/De Tijd gestaan, en toen kwamen de bekende voorbeelden naar voren van woorden die niet kunnen voor nette mensen: toilet, stropdas, colbertje, pantalon, gebakje, "eet smakelijk", kostuum, vaatwasser, koelkast, etc.
Een aparte categorie is de "sociologie van namen": b.v. Emma en Alexander voor de hogere klassen, tegenover Priscilla en Wesley voor de lagere klassen.
- In hoeverre gebruiken jullie dit soort woorden wel of juist niet?
- In hoeverre is het zinnig of onzinnig dat mensen zich proberen te profileren met hun klasse?
- Weten jullie zelf nog voorbeelden van woorden of namen die echt niet kunnen?
Zelf ben ik overigens niet zo recht in de leer. Als een ander "eet smakelijk" zegt, zeg ik het gewoon terug (ook al zou ik het nooit zelf als eerste zeggen) en ook gebruik ik gewoon "gebakje" ("taartje' klinkt voor mijn gevoel aanstellerig). Maar woorden als "toilet" en "stropdas" zou ik echt nooit gebruiken.
zaterdag 4 februari 2012 16:02
Een colbertje is een jasje, een japon is een jurk, een kostuum is een pak, een stropdas is een das.
Over de term burgerlijk zullen de meningen verschillen maar iemand die het woord "burgerlijk" te vaak gebruikt onderstreept daarmee zijn eigen burgerlijkheid.
Wat namen betreft ben ik het volkomen met je eens.
Over de term burgerlijk zullen de meningen verschillen maar iemand die het woord "burgerlijk" te vaak gebruikt onderstreept daarmee zijn eigen burgerlijkheid.
Wat namen betreft ben ik het volkomen met je eens.
verba volant, scripta manent.
zaterdag 4 februari 2012 16:04
zaterdag 4 februari 2012 16:06
Tijdens mijn studententijd kwam ik regelmatig een jongen tegen die zó verschrikkelijk bekakt praatte en op iedereen neerkeek die niet hetzelfde taalgebruik had. Maar toen ik hem een keer zag toen hij stomdronken was, bleek hij echt enorm plat te praten (en geloof me, dat was niet eventjes voor de grap, maar gewoon écht). Of een vroegere vriendin, die ook zeer bekakt praatte, totdat ze met haar Twentse familie aan de telefoon zat. Sindsdien geloof ik niet dat je aan iemands normale taalgebruik z'n sociale achtergrond kunt horen. Je kunt het jezelf ook aanleren.
Winter is coming...
zaterdag 4 februari 2012 16:07
quote:himalaya schreef op 04 februari 2012 @ 16:04:
Jij zegt 'moge het u bekomen' in plaats van 'eet smakelijk'? Maar je heet Wesley en gaat naar de plee en draagt een das?
Da's aan het eind, toch?
Werkelijk, ik snap niet wat je moet zeggen aan het begin van een maaltijd zonder 'eet smakelijk'. Niets zeggen en maar gewoon aanvallen is toch onbeleefder?
Jij zegt 'moge het u bekomen' in plaats van 'eet smakelijk'? Maar je heet Wesley en gaat naar de plee en draagt een das?
Da's aan het eind, toch?
Werkelijk, ik snap niet wat je moet zeggen aan het begin van een maaltijd zonder 'eet smakelijk'. Niets zeggen en maar gewoon aanvallen is toch onbeleefder?
zaterdag 4 februari 2012 16:10
quote:martin81 schreef op 04 februari 2012 @ 15:56:
Ik gebruik "burgerlijk" hier overigens neutraal, niet met een denigrerende connotatie.
Alleen het feit al dat je het woord gebruikt, zegt mij dat je zelf niet uit de hogere klassen komt.
Burgerlijk - Als bijvoeglijk naamwoord heeft het veelal de betekenis (verwant aan die van kleinburgerlijk) van 'licht pretentieus, met slechte smaak, bekrompen, niet tot de betere kringen behorend'. Onder de hogere klassen was het gebruik van dit woord (net als ordinair, vulgair, beschaafd en plebs) overigens in principe not done, hoewel het er sinds circa 1950 toch hier en daar ingeslopen is. 'Je hoort niet op anderen neer te kijken'.
Bron: wikipedia
Ik gebruik "burgerlijk" hier overigens neutraal, niet met een denigrerende connotatie.
Alleen het feit al dat je het woord gebruikt, zegt mij dat je zelf niet uit de hogere klassen komt.
Burgerlijk - Als bijvoeglijk naamwoord heeft het veelal de betekenis (verwant aan die van kleinburgerlijk) van 'licht pretentieus, met slechte smaak, bekrompen, niet tot de betere kringen behorend'. Onder de hogere klassen was het gebruik van dit woord (net als ordinair, vulgair, beschaafd en plebs) overigens in principe not done, hoewel het er sinds circa 1950 toch hier en daar ingeslopen is. 'Je hoort niet op anderen neer te kijken'.
Bron: wikipedia
zaterdag 4 februari 2012 16:13
zaterdag 4 februari 2012 16:13
- In hoeverre is het zinnig of onzinnig dat mensen zich proberen te profileren met hun klasse?
Onzinnig, er zullen gerust mensen zijn die zich op een bepaalde manier willen profileren, kakker, gangster of wat dan ook, maar de zin daarvan ontgaat mij in ieder geval.
Aan het eind komen we op dezelfde wijze op deze wereld en verlaten we deze allen op
dezelfde manier. Mooie is als je tussen die twee momenten mensen heb die van je houden en van wie je houdt.
Stropdas of das, who cares?
Onzinnig, er zullen gerust mensen zijn die zich op een bepaalde manier willen profileren, kakker, gangster of wat dan ook, maar de zin daarvan ontgaat mij in ieder geval.
Aan het eind komen we op dezelfde wijze op deze wereld en verlaten we deze allen op
dezelfde manier. Mooie is als je tussen die twee momenten mensen heb die van je houden en van wie je houdt.
Stropdas of das, who cares?
Love...miss..will never forget you..
zaterdag 4 februari 2012 16:17