Psyche
alle pijlers
Cursussen, trainingen en respect voor de deelnemers.
dinsdag 11 december 2018 19:19
Ik geef zelf regelmatig trainingen aan mensen voor mijn werk. Dit gaat over het onderwerp dat mij interesseert, en ik voel me thuis bij die trainingen omdat ik de training heb opgezet volgens een benadering die ik steun en ik er voor het overgrote deel zeer positieve feedback op krijg en ik het leuk vind om te geven.
Natuurlijk kun je personen nooit dwingen om iets te doen, maar ik vraag mij af hoe jullie denken over wat een juiste benadering is van personen die deelnemen, en hoe jullie daar zelf tegenaan kijken. Ben je meer van ''zeur niet zo, kom uit je comfort zone, en doe mee'' of vind je dat de deelnemer zowel feitelijk als gevoelsmatig volledige vrijheid zou moeten krijgen of hij/zij aan de case wil meedoen, met de mogelijkheid dat vervolgens niemand zich vrijwillig aanbiedt? Ik ben erg benieuwd naar jullie mening.
Natuurlijk kun je personen nooit dwingen om iets te doen, maar ik vraag mij af hoe jullie denken over wat een juiste benadering is van personen die deelnemen, en hoe jullie daar zelf tegenaan kijken. Ben je meer van ''zeur niet zo, kom uit je comfort zone, en doe mee'' of vind je dat de deelnemer zowel feitelijk als gevoelsmatig volledige vrijheid zou moeten krijgen of hij/zij aan de case wil meedoen, met de mogelijkheid dat vervolgens niemand zich vrijwillig aanbiedt? Ik ben erg benieuwd naar jullie mening.
anoniem_367446 wijzigde dit bericht op 14-06-2020 10:42
57.80% gewijzigd
dinsdag 11 december 2018 19:27
Ik heb het ook nooit meegemaakt.MinkeDeWit schreef: ↑11-12-2018 19:23Nog nooit meegemaakt dat iemand niet voor de groep durfde of een rollenspel meedoen. Ik zou er geen probleem van maken maar als het een training is voor bepaalde vaardigheden, die met voldoende resultaat afgesloten moet worden, krijg je van mij geen vinkje.
Wat ik meestal heb, is dat mensen zeiden : ik zag er best tegenop, want vond het spannend. Maar uiteindelijk was het heel leuk en ben ik blij dat ik het gedaan heb!
Echter is er ook altijd een (zeer) klein deel dat na een training zegt : Ben blij dat het er op zit. U deed het erg goed, maar dit past niet zo bij mij qua karakter. Ik heb het toch gedaan, omdat ik me zou schamen t.o.v. mijn mede cursisten als ik de enige was die niet meedeed / durfde. En dit is vooral de groep waar ik mijzelf wel eens vraagtekens bij zet. Deze mensen doen wél mee, wat ik heel stoer vind, maar kennelijk moeten ze zichzelf erg forceren en voelen ze zich er niet prettig bij. Zou ik iets in mijn training moeten implementeren om deze mensen meer (het gevoel van) keuzevrijheid te kunnen geven?
dinsdag 11 december 2018 19:30
Goede tip dat laatste, dat doe ik zelf ook altijd. Daarnaast probeer ik erg uit te gaan van de wens van de cursist. Ik leg ook 2 weken van tevoren een vragenlijst voor op basis waarvan ik mij -gericht- kan voorbereiden.GroteZakChips schreef: ↑11-12-2018 19:25Als trainer vind ik dat je uit moet gaan van de deelnemers in plaats van dezelfde aanpak gebruiken voor verschillende types mensen. Dat laatste is lekker makkelijk voor jezelf, maar niet zo effectief als uitgaan van de omstandigheden van de deelnemer. Deze aanpak staat ook wel bekend als student-centered teaching in plaats van teacher-centered. Tuurlijk moet je de studenten uit hun comfort zone proberen te krijgen, maar waar die grens ligt is voor iedereen verschillend.
Zou het helpen als je duidelijk van te voren aangeeft wat jullie gaan doen in de cursus en wat er van de deelnemers wordt verwacht?
Dat neemt echter niet weg dat je ook soms mensen hebt die er enorm tegenop zien, zich er ongemakkelijk bij voelen, maar dit niet aan willen/ durven geven. Ik heb ook wel eens achteraf van cursisten gehoord die bijvoorbeeld een sociale angst hadden en die aangaven al een paar nachten slecht te hebben geslapen omdat mijn cursus er aan kwam. Het onderwerp dat ik behandel is nu eenmaal vatbaar voor een bepaald type cursus. Niet elke cursus kan bestaan uit een presentatie met dia's en een twee uur lange monoloog, dat is het type training dat ik aanbied en waarvoor ik ook word gevraagd.
Toch blijft het erg lastig. Ik vind het zo zonde als een deelnemer de hele dag in mijn training zit met een gespannen /zenuwachtig gevoel en daardoor niet inhoudelijk van de training voordeel kan plukken.
dinsdag 11 december 2018 19:31
Het hangt af van de inhoud of het doel van de training.
Het zou vreemd zijn als bij een presentatiecursus iemand niet wilde (tenzij die verplicht was te gaan en nooit hoefde te presenteren in zijn of haar werk), maar bij gewone kennisoverdracht heeft presenteren (van bv je huiswerk) geen toegevoegde waarde, vind ik.
Het zou vreemd zijn als bij een presentatiecursus iemand niet wilde (tenzij die verplicht was te gaan en nooit hoefde te presenteren in zijn of haar werk), maar bij gewone kennisoverdracht heeft presenteren (van bv je huiswerk) geen toegevoegde waarde, vind ik.
dinsdag 11 december 2018 19:31
Ik vind uit je comfort zone gaan toch iets anders dan sexueel ongepast gedrag moeten ondergaan.
Maargoed, het vereist vooral veel van de trainer. Ik ben de hele dag bezig om ongemotiveerde mensen mee te krijgen.
Mensen hebben nu eenmaal een breder referentiekader en meer keuze.
Als ik een training onderga moet het wel wat voorstellen anders vind ik het zonde van mijn tijd.
Ik ben best iemand die meedoet en de moeilijkste niet, maar ik weiger bepaalde dingen ook. Aan fysieke dingen doe ik bijvoorbeeld niet meer mee tenzij het een training fysieke weerbaarheid is ofzo.
Maar ik heb echt mijn portie menselijke pyramides etc wel gehad.
Maargoed, het vereist vooral veel van de trainer. Ik ben de hele dag bezig om ongemotiveerde mensen mee te krijgen.
Mensen hebben nu eenmaal een breder referentiekader en meer keuze.
Als ik een training onderga moet het wel wat voorstellen anders vind ik het zonde van mijn tijd.
Ik ben best iemand die meedoet en de moeilijkste niet, maar ik weiger bepaalde dingen ook. Aan fysieke dingen doe ik bijvoorbeeld niet meer mee tenzij het een training fysieke weerbaarheid is ofzo.
Maar ik heb echt mijn portie menselijke pyramides etc wel gehad.
dinsdag 11 december 2018 19:33
Begrijp ik goed dat de deelnemers elkaar over het algemeen al kennen? Als dat niet zo was dan zou ik me afvragen of je wel een veilige sfeer weet te creëren. Maar als ze elkaar al kennen zou dan minder uitmaken denk ik, tenzij er onderling spanningen zijn. Zijn de groepen niet te groot? En is er de mogelijkheid om mensen er op hun eigen manier invullen aan te laten geven? Sommige mensen gaan graag even voor een groep staan, anderen voelen zich prettiger als ze op hun plek mogen blijven zitten. Als de opdracht zich daarvoor leent zou je best expliciet kunnen aangeven dat men zelf mag kiezen.
anoniem_372849 wijzigde dit bericht op 11-12-2018 19:37
3.19% gewijzigd
dinsdag 11 december 2018 19:34
Met die vergelijking bedoel ik aan te geven dat we respect hebben voor de integriteit en eigenheid van iemands lichaam, maar in hoeverre dienen we dit ook te hebben voor iemands geest? Natuurlijk moeten we dat respect ook hebben voor de geest, maar hoe ver gaat dat? Wanneer spreek je van ''iemand uit zijn comfort zone halen'' en wanneer spreek je van ''een onprettige setting creëren waarin mensen het gevoel hebben dat ze moeten, zowel feitelijk als gevoelsmatig''Het-groepje schreef: ↑11-12-2018 19:31Ik vind uit je comfort zone gaan toch iets anders dan sexueel ongepast gedrag moeten ondergaan.
Maargoed, het vereist vooral veel van de trainer. Ik ben de hele dag bezig om ongemotiveerde mensen mee te krijgen.
Mensen hebben nu eenmaal een breder referentiekader en meer keuze.
Als ik een training onderga moet het wel wat voorstellen anders vind ik het zonde van mijn tijd.
Ik ben best iemand die meedoet en de moeilijkste niet, maar ik weiger bepaalde dingen ook. Aan fysieke dingen doe ik bijvoorbeeld niet meer mee tenzij het een training fysieke weerbaarheid is ofzo.
Maar ik heb echt mijn portie menselijke pyramides etc wel gehad.
dinsdag 11 december 2018 19:38
Mijn training is onderdeel van een reeks. Sommige onderdelen zijn puur informatief van aard (presenteren, monoloog), sommige onderdelen bestaan uit ''veldwerk'' om het zo maar te zeggen, mijn onderdeel betreft een vaardighedentraining. Veel mensen hebben een hekel aan presenteren, dat is algemeen bekend, en als jij een hekel hebt aan voor een groep staan/spreken, kan ik goed begrijpen dat je liever 2 uur naar een presentatie luistert, dan naar mijn training te gaan. De groepen zijn ca. 15 mensen, maar mijn onderdeel/onderwerp leent zich in beginsel niet echt voor een presentatie / monoloog, maar meer uit praktijkopdrachten. Dat is ook waarom ik het lastig vind, hoe hiermee om te gaan.happybaby schreef: ↑11-12-2018 19:33Begrijp ik goed dat de deelnemers elkaar over het algemeen al kennen? Als dat niet zo was dan zou ik me afvragen of je wel een veilige sfeer weet te creëren. Maar als ze elkaar al kennen zou dan minder uitmaken denk ik. Zijn de groepen niet te groot? En is er de mogelijkheid om mensen er op hun eigen manier invullen aan te laten geven? Sommige mensen gaan graag even voor een groep staan, anderen voelen zich prettiger als ze op hun plek mogen blijven zitten. Als de opdracht zich daarvoor leent zou je best expliciet kunnen aangeven dat men zelf mag kiezen.
dinsdag 11 december 2018 19:40
Ik ervaar het juist anders, de meeste mensen die ik ervaar hebben er een hekel aan. De meesten geven overigens na mijn cursus aan iets ''overwonnen'' te hebben en geven aan erg blij te zijn dat ze het hebben gevolgd. In de evaluaties krijg ik ook steevast een van de hogere beoordelingen van alle onderdelen. Alleen ik weet dus dat er ook die groep is die onder groepsdruk (niet zo zeer t.o.v. mij maar t.o.v. mede cursisten) het gevoel hebben te ''moeten''.MinkeDeWit schreef: ↑11-12-2018 19:32Is het een cursus omgaan met blozen of zo? Ik kan me er echt niets bij voorstellen, en ik heb toch allerhande trainingen gevolgd en gegeven. De meeste mensen willen juist graag voor de groep of staan er op zijn minst neutraal tegenover.
dinsdag 11 december 2018 19:42
En waarom zou er 20 man moeten presenteren of voor de groep moeten gaan staan?
Waarom niet de 5 man die daar écht zin in heeft en dat graag doet?
Hier een observator die toch echt never nooit voor een groep gaat presenteren.
Ook niet als ik die mensen ken.
Tenzij je wil dat ik tegen de grond ga of een epilepsie-aanval krijg van de stress.
Waarom niet de 5 man die daar écht zin in heeft en dat graag doet?
Hier een observator die toch echt never nooit voor een groep gaat presenteren.
Ook niet als ik die mensen ken.
Tenzij je wil dat ik tegen de grond ga of een epilepsie-aanval krijg van de stress.
dinsdag 11 december 2018 19:44
De trainingen die ikzelf prettig vond te ondergaan, werd van tevoren duidelijk gezegd dat je vrij was om mee te doen en ook het 'nut' van de oefeningen.Dimsumm schreef: ↑11-12-2018 19:34Met die vergelijking bedoel ik aan te geven dat we respect hebben voor de integriteit en eigenheid van iemands lichaam, maar in hoeverre dienen we dit ook te hebben voor iemands geest? Natuurlijk moeten we dat respect ook hebben voor de geest, maar hoe ver gaat dat? Wanneer spreek je van ''iemand uit zijn comfort zone halen'' en wanneer spreek je van ''een onprettige setting creëren waarin mensen het gevoel hebben dat ze moeten, zowel feitelijk als gevoelsmatig''
Verder is positiviteit een hele goede maar dat zal geen nieuws voor jou zijn (ik maak bijvoorbeeld nog wel wat opmerkingen waar ik aan zou kunnen werken).
Ik doe nu een opleiding waar de docente heel veel moeite heeft met ons enthousiasme. Zodra ze iets aan het uitleggen is gaat iedereen enthousiast roezemoezen over onze ervaringen ermee, en we buitelen over elkaar met vragen.
Ook iets voor de groep doen, altijd wel iemand voor, maar dat is ook een doel van de opleiding.
Tot onze verbazing heeft ze een andere groep die niks willen en de hele tijd op hun telefoon zitten.
Volwassen mensen!
Hele dure opleiding!
Dat verbaast me, daarnaast ben ikzelf ben echt te onnozel om iets te halen als ik de bijeenkomsten niet meedoe, alleen op theorie bestuderen red ik het niet.
dinsdag 11 december 2018 19:47
Volgens mij doe je het helemaal niet verkeerd hoor!Dimsumm schreef: ↑11-12-2018 19:30Goede tip dat laatste, dat doe ik zelf ook altijd. Daarnaast probeer ik erg uit te gaan van de wens van de cursist. Ik leg ook 2 weken van tevoren een vragenlijst voor op basis waarvan ik mij -gericht- kan voorbereiden.
Dat neemt echter niet weg dat je ook soms mensen hebt die er enorm tegenop zien, zich er ongemakkelijk bij voelen, maar dit niet aan willen/ durven geven. Ik heb ook wel eens achteraf van cursisten gehoord die bijvoorbeeld een sociale angst hadden en die aangaven al een paar nachten slecht te hebben geslapen omdat mijn cursus er aan kwam. Het onderwerp dat ik behandel is nu eenmaal vatbaar voor een bepaald type cursus. Niet elke cursus kan bestaan uit een presentatie met dia's en een twee uur lange monoloog, dat is het type training dat ik aanbied en waarvoor ik ook word gevraagd.
Toch blijft het erg lastig. Ik vind het zo zonde als een deelnemer de hele dag in mijn training zit met een gespannen /zenuwachtig gevoel en daardoor niet inhoudelijk van de training voordeel kan plukken.
anoniem_375012 wijzigde dit bericht op 16-12-2018 21:35
9.26% gewijzigd
dinsdag 11 december 2018 19:47
Ik ben zo'n deelnemer met een (voorheen) sociale fobie (vandaar mijn naam) en herken wat je zegt. Zulke trainingen waren voor mij heel intens. Ik kon er dagen tegenop zien. Op de dag zelf was het erg leuk, en achteraf blij dat ik het gedaan had 
Dat soort ervaringen hebben mij ook wel over mijn fobie heen geholpen.
Enerzijds vind ik dus dat je mensen best kunt moveren om zich coöperatief op te stellen. Anderzijds vind ik, als je training eenmalig is - al dan niet in een reeks- je niet opeens na zes dagen ''zitten en luisteren'' opeens met een héél sociaal gezien intensieve training kunt komen. Ook vind ik niet dat je het kunt maken om mensen langere tijd voor een publiek te laten spreken als ze 's ochtends bij aankomst nog niet eens wisten waar ze aan toe waren.
Met andere woorden : maak je training uitdagend, maar niet té uitdagend. Mensen die niet graag presenteren mag je best wat prikkelen, maar niet zodanige eisen stellen dat hun stresslevel tijdens de training overstroomt. Dat kun je pas doen als je meerdere trainingen achter elkaar geeft, waarbij je de lat elke training een stukje hoger kunt leggen. Maar niet met één training meteen pats boem hup mensen : debatteren, presenteren, toneelspelen. Daar maak je veel mensen dood ongelukkig mee denk ik.
Dat soort ervaringen hebben mij ook wel over mijn fobie heen geholpen.Enerzijds vind ik dus dat je mensen best kunt moveren om zich coöperatief op te stellen. Anderzijds vind ik, als je training eenmalig is - al dan niet in een reeks- je niet opeens na zes dagen ''zitten en luisteren'' opeens met een héél sociaal gezien intensieve training kunt komen. Ook vind ik niet dat je het kunt maken om mensen langere tijd voor een publiek te laten spreken als ze 's ochtends bij aankomst nog niet eens wisten waar ze aan toe waren.
Met andere woorden : maak je training uitdagend, maar niet té uitdagend. Mensen die niet graag presenteren mag je best wat prikkelen, maar niet zodanige eisen stellen dat hun stresslevel tijdens de training overstroomt. Dat kun je pas doen als je meerdere trainingen achter elkaar geeft, waarbij je de lat elke training een stukje hoger kunt leggen. Maar niet met één training meteen pats boem hup mensen : debatteren, presenteren, toneelspelen. Daar maak je veel mensen dood ongelukkig mee denk ik.
dinsdag 11 december 2018 19:48
Ik ben volwassen en kan prima zelf uitmaken of ik iets wil of niet. Cursussen verplicht vanuit werk vind ik vaak zo onzinnig. Echt nog nooit eentje gehad waarvan ik later dacht dat ik echt iets heel fijns en nuttigs geleerd had.
En dan heb ik het niet over echte beroepskwalificaties die bij gehouden moeten worden. Dat is wel nuttig en nodig.
Vind de vergelijking met seksueel ongepast gedrag heel bijzonder/raar.
En dan heb ik het niet over echte beroepskwalificaties die bij gehouden moeten worden. Dat is wel nuttig en nodig.
Vind de vergelijking met seksueel ongepast gedrag heel bijzonder/raar.
anoniem_370013 wijzigde dit bericht op 11-12-2018 19:49
18.92% gewijzigd
dinsdag 11 december 2018 19:49
Dat snap ik. Maar moet het een praatje voor de groep zijn? Mag het niet iets vertellen vanaf je "veilige" stoel zijn? Moet het meteen, of kan iemand zich even voorbereiden? Moet het voor de hele groep, of kan het ook in subgroepen? Moet iedereen aan de beurt komen, of is dat niet zo nodig?Dimsumm schreef: ↑11-12-2018 19:38Mijn training is onderdeel van een reeks. Sommige onderdelen zijn puur informatief van aard (presenteren, monoloog), sommige onderdelen bestaan uit ''veldwerk'' om het zo maar te zeggen, mijn onderdeel betreft een vaardighedentraining. Veel mensen hebben een hekel aan presenteren, dat is algemeen bekend, en als jij een hekel hebt aan voor een groep staan/spreken, kan ik goed begrijpen dat je liever 2 uur naar een presentatie luistert, dan naar mijn training te gaan. De groepen zijn ca. 15 mensen, maar mijn onderdeel/onderwerp leent zich in beginsel niet echt voor een presentatie / monoloog, maar meer uit praktijkopdrachten. Dat is ook waarom ik het lastig vind, hoe hiermee om te gaan.
Zonder te weten wat je doet kan ik het niet goed inschatten, maar er valt misschien best te werken aan de setting.
Daarnaast, als mensen dit ook niet kenbaar durven te maken bij elkaar, dan gaat er onderling misschien ook wel iets mis. Kan het in de samenstelling van de groepen liggen (bijv. qua functies)?
dinsdag 11 december 2018 19:49
Hoe het niet moet:
Een paar jaar geleden had ik een training over slechtnieuwsgesprekken voeren. De docenten gaven twee uur lang een Powerpoint-presentatie en lieten filmpjes zien. Toen kondigden ze aan dat we het geleerde in de praktijk gingen brengen d.m.v. rollenspellen. Twee collega's werden aangewezen, maar zij weigerden. Toen werd ik samen met iemand anders aangewezen om het rollenspel te doen ("Cait, ga jij maar eens aan Marieliese slecht nieuws brengen"."), terwijl 8 collega´s ons observeerden en ons vervolgens 'kritische feedback' moesten geven. Er liep ook nog iemand rond met een camera om ons te fotograferen en het resultaat op het intranet te plempen.
Bah!
....
Ik heb zelf ook training gegeven.
Wat ik deed aan het begin:
* Aan cursisten van te voren een huiswerkvraag mailen. Dat konden ze voorbereiden en op een post it briefje schrijven. Post it briefjes allemaal ophangen op een bord. (1e keer dat cursisten van hun plek, dus uit hun comfortzone komen.)
* Aan cursisten vragen om in tweetallen uit te wisselen, over een niet al te persoonlijk onderwerp. In een tweetal is veiliger dan gelijk voor een groep. (1e keer dat cursisten zelf interactief zijn geweest)
* Daarna vragen of elke cursist kort kon vertellen over zijn gespreksgenoot. (1e keer iets zeggen in de groep) Daarbij mochten ze op hun stoel blijven zitten.
Oftewel: bouw het op.
Op die manier neem je cursisten steeds een stukje mee in het zelf actief zijn.
In plaats van gelijk hup voor de groep of hup in een rollenspel.
En alsjeblieft, spreek af dat je geen beeldopnamen/filmopnamen maakt. Het is heel onprettig als beelden van jou in een rollenspel op het bedrijfsintranet staan.
Heb je hier iets aan?
Een paar jaar geleden had ik een training over slechtnieuwsgesprekken voeren. De docenten gaven twee uur lang een Powerpoint-presentatie en lieten filmpjes zien. Toen kondigden ze aan dat we het geleerde in de praktijk gingen brengen d.m.v. rollenspellen. Twee collega's werden aangewezen, maar zij weigerden. Toen werd ik samen met iemand anders aangewezen om het rollenspel te doen ("Cait, ga jij maar eens aan Marieliese slecht nieuws brengen"."), terwijl 8 collega´s ons observeerden en ons vervolgens 'kritische feedback' moesten geven. Er liep ook nog iemand rond met een camera om ons te fotograferen en het resultaat op het intranet te plempen.
Bah!
....
Ik heb zelf ook training gegeven.
Wat ik deed aan het begin:
* Aan cursisten van te voren een huiswerkvraag mailen. Dat konden ze voorbereiden en op een post it briefje schrijven. Post it briefjes allemaal ophangen op een bord. (1e keer dat cursisten van hun plek, dus uit hun comfortzone komen.)
* Aan cursisten vragen om in tweetallen uit te wisselen, over een niet al te persoonlijk onderwerp. In een tweetal is veiliger dan gelijk voor een groep. (1e keer dat cursisten zelf interactief zijn geweest)
* Daarna vragen of elke cursist kort kon vertellen over zijn gespreksgenoot. (1e keer iets zeggen in de groep) Daarbij mochten ze op hun stoel blijven zitten.
Oftewel: bouw het op.
Op die manier neem je cursisten steeds een stukje mee in het zelf actief zijn.
In plaats van gelijk hup voor de groep of hup in een rollenspel.
En alsjeblieft, spreek af dat je geen beeldopnamen/filmopnamen maakt. Het is heel onprettig als beelden van jou in een rollenspel op het bedrijfsintranet staan.
Heb je hier iets aan?
anoniem_376516 wijzigde dit bericht op 11-12-2018 19:52
1.43% gewijzigd
dinsdag 11 december 2018 19:51
Goede tip, om dat van tevoren aan te geven.Het-groepje schreef: ↑11-12-2018 19:44De trainingen die ikzelf prettig vond te ondergaan, werd van tevoren duidelijk gezegd dat je vrij was om mee te doen en ook het 'nut' van de oefeningen.
Verder is positiviteit een hele goede maar dat zal geen nieuws voor jou zijn (ik maak bijvoorbeeld nog wel wat opmerkingen waar ik aan zou kunnen werken).
Ik doe nu een opleiding waar de docente heel veel moeite heeft met ons enthousiasme. Zodra ze iets aan het uitleggen is gaat iedereen enthousiast roezemoezen over onze ervaringen ermee, en we buitelen over elkaar met vragen.
Ook iets voor de groep doen, altijd wel iemand voor, maar dat is ook een doel van de opleiding.
Tot onze verbazing heeft ze een andere groep die niks willen en de hele tijd op hun telefoon zitten.
Volwassen mensen!
Hele dure opleiding!
Dat verbaast me, daarnaast ben ikzelf ben echt te onnozel om iets te halen als ik de bijeenkomsten niet meedoe, alleen op theorie bestuderen red ik het niet.
Vind het wel lastig, want ervaar precies wat je aan geeft: de ene groep is enorm extravert, enthousiast, terwijl je bij de andere groep bijna de woorden zelf uit de mond moet halen. Een succesvolle training is (naar mijn mening) essentieel dat er interactie is met de deelnemers. Aan de andere kant wil ik mensen niet met hun rug tegen de muur zetten, of ze het gevoel geven in deze positie te zitten.
