Aanspreekvorm docenten

Teral97 zaterdag 4 oktober 2025 om 21:31

Ik werk in het onderwijs (middelbare school, bovenbouw). Al een aantal jaar werk ik met plezier op de school waar ik nu werk.

Ik laat het vaak aan leerlingen over wat zij gebruiken als aanspreekvorm voor mij. Hoewel de meesten gewoon 'meneer (achternaam)' zeggen, zijn er een paar leerlingen die mij bij de voornaam aanspreken. Persoonlijk vind ik de voornaam dus echt geen probleem, mits de basis respect is. Dit geef ik aan het begin van het jaar ook altijd aan en refereer daar vaak naar terug. Persoonlijk heb ik nog nooit last of moeite in mijn werk ervaren, omdat leerlingen mij bij de voornaam noemen. Wel benoem ik dat niet alle collega's dat even leuk vinden en dus altijd goed moeten opletten hoe ze elke docent aanspreken. Zo wordt ik bij de voornaam genoemd, net als de conciërges en collega's van verzuim- en het zorgteam.

Nou kwam er laatst een collega naar mij toe die het ECHT NIET vind kunnen dat ik mij bij de voornaam laat noemen. Het zou het werk van mijn collega's moeilijker maken. De autoriteit van de docent ondermijnen en de hiërarchie tussen docent en leerling. Tot slot was het sluitende argument dat wij het "zo nu eenmaal doen hier op school" (en tussen neus en lippen door: "Als dat niet bevalt ga je maar naar een andere school"). Nou weet ik dat dit niet de enige collega is die hier zo over denkt en dat sommige collega's in alle lagen (docenten, en enkele teamleiders) ook denken zoals mijn collega doet. Nou weet ik natuurlijk niet hoe alle collega's denken en weet ik van een aantal collega's ook dat zij de achternaam gebruiken, maar niet boos worden als de voornaam zou worden gebruikt (mits respectvol).

Ik heb hier over nagedacht waarom ik de voornaam geen probleem vind en kom zelf met de volgende argumenten:
- Respect komt niet uit een titel of aanspreekvorm, maar uit houding en gedrag.
- Het verkleint inderdaad de afstand, maar bevordert daarmee (denk ik) een open en toegankelijke sfeer. Ik ben voor mijn gevoel zo makkelijk(er) benaderbaar voor leerlingen. (Leerlingen komen ook vaak naar mij toe voor een praatje)
- Tijdens de studies (HBO, universiteit) spraken wij onze docenten ook bij de voornaam aan, maar voor ons gevoel waren zij nog steeds 'de docent', geen vriendjes.
- Ik heb op een school gewerkt waarin het heel normaal was dat docenten zowel bij de voor- als achternaam werden aangesproken en heb daar ervaren dat dit zonder problemen werkt.
- In Scandinavische landen wordt ook de voornaam gebruikt en is hier heel normaal. Waarom zou dat in Nederland dan niet kunnen.

Bij ons op school is hier verder geen schoolbeleid over... dat heb ik wel even uitgezocht natuurlijk. En dat zou van mij persoonlijk ook niet hoeven.

Ik vraag mij af... hoe denken jullie hier over? Voor- of achternaam, en waarom?

Claire45 zondag 5 oktober 2025 om 11:37

Bontebok schreef: ↑
05-10-2025 11:01
Middelbare school docenten bij de voornaam aanspreken vind ik inderdaad een voorbeeld van normvervaging. Het levert de leerlingen niks op en de docenten al helemaal niet. Ik denk dat je al 1-0 achterstaat als al je collega’s zich wel laten aanspreken met hun achternaam. Kinderen zullen je minder serieus nemen.

Dat ligt natuurlijk aan de filosofie die ten grondslag ligt aan het systeem. Op Montessori- en Vrije scholen wordt uitgegaan van een gelijkheidsidee: kinderen zijn gelijk aan volwassenen, ze zijn alleen jonger maar daarom niet ondergeschikt. Ik leg het in mijn eigen woorden uit, de exacte filosofie ken ik niet, maar hier komt het wel zo’n beetje op neer. Bij mij in de buurt zit een middelbare school die is gebaseerd op het Finse schoolsysteem en daar is de gelijkwaardigheid tussen leraar en leerling ook heel belangrijk; leerlingen hebben er ook een grote mate van inspraak over hoe lessen eruit zien.

Dat heeft niks met normvervaging te maken maar is gewoon een filosofie die uitgaat van de autonomie van het kind en sommige ouders (en kinderen) voelen zich daar beter bij dan bij meer autoritaire/strenge/traditionele schoolsystemen.

Raisonneur zondag 5 oktober 2025 om 12:05

Strelizia schreef: ↑
05-10-2025 11:26
[quote=calvijn1 post_id=36001898 time=1759608429 user_id=469

Ps: je maakt een aantal slordige d-dt fouten.

Ik heb de op nog even teruggelezen maar ik zie maar 1 t teveel. Beetje flauw dit.
[/quote]
Dan kijk je echt niet goed.
Bovendien heeft deze TO ook in zijn vorige topic nooit gereageerd, dus ik verwacht er hier ook niet veel van.

Moiren zondag 5 oktober 2025 om 12:13

Claire45 schreef: ↑
05-10-2025 11:37
Dat ligt natuurlijk aan de filosofie die ten grondslag ligt aan het systeem. Op Montessori- en Vrije scholen wordt uitgegaan van een gelijkheidsidee: kinderen zijn gelijk aan volwassenen, ze zijn alleen jonger maar daarom niet ondergeschikt. Ik leg het in mijn eigen woorden uit, de exacte filosofie ken ik niet, maar hier komt het wel zo’n beetje op neer. Bij mij in de buurt zit een middelbare school die is gebaseerd op het Finse schoolsysteem en daar is de gelijkwaardigheid tussen leraar en leerling ook heel belangrijk; leerlingen hebben er ook een grote mate van inspraak over hoe lessen eruit zien.

Dat heeft niks met normvervaging te maken maar is gewoon een filosofie die uitgaat van de autonomie van het kind en sommige ouders (en kinderen) voelen zich daar beter bij dan bij meer autoritaire/strenge/traditionele schoolsystemen.

Nog nooit van gehoord in die context.

Don’t let anyone ruin your day. It’s your day.
Ruin it yourself.

Claire45 zondag 5 oktober 2025 om 12:34

Moiren schreef: ↑
05-10-2025 12:13
Nog nooit van gehoord in die context.

https://www.vinseschool.nl/schoolplan.html

Moiren zondag 5 oktober 2025 om 12:40

Claire45 schreef: ↑
05-10-2025 12:34
https://www.vinseschool.nl/schoolplan.html

Vinse school, geen vrije school.

Don’t let anyone ruin your day. It’s your day.
Ruin it yourself.

Claire45 zondag 5 oktober 2025 om 12:50

Moiren schreef: ↑
05-10-2025 12:40
Vinse school, geen vrije school.

Ik noemde 3 schoolsystemen, volgens mij zijn Montessori en Vrije school tamelijk bekend?

Pelle zondag 5 oktober 2025 om 12:50

Op de middelbare school van mijn kinderen is het gewoon meneer/mevrouw achternaam.
Jongste is er net vanaf. Onderling noemen ze alleen de achternaam, dus: heb jij ook Jansen voor Nederlands? En de docenten staan echt dicht bij de leerlingen, de meesten zijn heel goed benaderbaar.

Op de basisschool was het juf/meester voornaam.

Het zegt in mijn ogen niks over respect of benaderbaarheid. Het lijkt me wel handig om 1 beleid af te spreken.

Moiren zondag 5 oktober 2025 om 12:51

Claire45 schreef: ↑
05-10-2025 12:50
Ik noemde 3 schoolsystemen, volgens mij zijn Montessori en Vrije school tamelijk bekend?

Je zegt dat op de vrije school uitgegaan wordt van het gelijkheidsidee. Dat is niet zo. En komt dan met een link over een vinse school om dat te onderbouwen.

Don’t let anyone ruin your day. It’s your day.
Ruin it yourself.

Bontebok zondag 5 oktober 2025 om 12:56

Claire45 schreef: ↑
05-10-2025 11:37
Dat ligt natuurlijk aan de filosofie die ten grondslag ligt aan het systeem. Op Montessori- en Vrije scholen wordt uitgegaan van een gelijkheidsidee: kinderen zijn gelijk aan volwassenen, ze zijn alleen jonger maar daarom niet ondergeschikt. Ik leg het in mijn eigen woorden uit, de exacte filosofie ken ik niet, maar hier komt het wel zo’n beetje op neer. Bij mij in de buurt zit een middelbare school die is gebaseerd op het Finse schoolsysteem en daar is de gelijkwaardigheid tussen leraar en leerling ook heel belangrijk; leerlingen hebben er ook een grote mate van inspraak over hoe lessen eruit zien.

Dat heeft niks met normvervaging te maken maar is gewoon een filosofie die uitgaat van de autonomie van het kind en sommige ouders (en kinderen) voelen zich daar beter bij dan bij meer autoritaire/strenge/traditionele schoolsystemen.

Ja en dat is onzin. Kinderen zijn niet gelijk aan docenten. Wat die scholen eigenlijk bedoelen is dat kinderen en docenten gelijkwaardig zijn. En in die gelijkwaardigheid zijn ook verschillen. Kinderen zitten op school om te leren. Docenten zitten op school omdat ze betaald worden om kinderen iets te leren. Er is nu eenmaal verschil. Dat hele montessori/ vrije school is echt ook hopeloos ouderwets.

Claire45 zondag 5 oktober 2025 om 12:59

Moiren schreef: ↑
05-10-2025 12:51
Je zegt dat op de vrije school uitgegaan wordt van het gelijkheidsidee. Dat is niet zo. En komt dan met een link over een vinse school om dat te onderbouwen.

Ik schreef al dat ik het in mijn eigen woorden uitlegde en de exacte filosofie van Montessori/Vrije School niet kende. Je kunt je vraag ook duidelijker formuleren, als je specifiek op de Vrije School doelt.

Claire45 zondag 5 oktober 2025 om 13:02

Bontebok schreef: ↑
05-10-2025 12:56
Ja en dat is onzin. Kinderen zijn niet gelijk aan docenten. Wat die scholen eigenlijk bedoelen is dat kinderen en docenten gelijkwaardig zijn. En in die gelijkwaardigheid zijn ook verschillen. Kinderen zitten op school om te leren. Docenten zitten op school omdat ze betaald worden om kinderen iets te leren. Er is nu eenmaal verschil. Dat hele montessori/ vrije school is echt ook hopeloos ouderwets.

Ik denk dat een school als de Vinse school wel een belangrijke functie heeft, omdat er ruimte is voor kinderen die 'anders' zijn, en dat kan van alles betekenen, maar het betekent in elk geval dat veel van deze kinderen niet tot hun recht komen in het traditionele onderwijs. Hier krijgen ze meer ruimte en vrijheid, en kunnen ze toch hun diploma halen. Dat vind ik niet ouderwets maar juist vernieuwend (en belangrijk). Zelf heb ik op Montessori-scholen gezeten en voor mij was dat fantastisch.

Moiren zondag 5 oktober 2025 om 13:07

Claire45 schreef: ↑
05-10-2025 12:59
Ik schreef al dat ik het in mijn eigen woorden uitlegde en de exacte filosofie van Montessori/Vrije School niet kende. Je kunt je vraag ook duidelijker formuleren, als je specifiek op de Vrije School doelt.

Op de vrije school gaan ze niet uit van het gelijkheidsbeginsel, zoals jij beweerde. Geen vraag, een correctie.

Don’t let anyone ruin your day. It’s your day.
Ruin it yourself.

MrsDuck zondag 5 oktober 2025 om 13:11

Het respect zit er misschien niet direct in hoe ze je aanspreken. Uiteindelijk gaat het meer om de toon, gedrag maar het maakt het wel makkelijker om professioneel én met gezag te kunnen ingrijpen als een leerling zich niet gedraagt zoals je wil.

Ik heb een tijdje in de politiek gezeten en tijdens publieke vergaderingen is het altijd meneer/mevrouw Achternaam. Daar buiten voornamen. Dat geeft duidelijk aan dat wat er in de uitvoering van onze functie gebeurd buiten onze persoonlijke verhoudingen staat. Ik kon het hartgrondig oneens zijn met meneer de Vries op inhoud en vervolgens met Bart de Vries een borrel doen na afloop. Je scheidt dan de functie van de persoon.

Dat lijkt mij als docent ook wel fijn. Dat je realiseert dat ze boos zijn op of brutaal zijn tegen mw Jansen van duits ipv Marieke Jansen. Bovendien helpt het ook in je privacy als de leerlingen je voornaam etc. niet meteen weten.

Moiren zondag 5 oktober 2025 om 13:13

MrsDuck schreef: ↑
05-10-2025 13:11

Dat lijkt mij als docent ook wel fijn. Dat je realiseert dat ze boos zijn op of brutaal zijn tegen mw Jansen van duits ipv Marieke Jansen. Bovendien helpt het ook in je privacy als de leerlingen je voornaam etc. niet meteen weten.

Een beetje gezonde docent weet dat toch wel. En juist je achternaam niet weten zorgt voor wat meer privacy.

Don’t let anyone ruin your day. It’s your day.
Ruin it yourself.

Claire45 zondag 5 oktober 2025 om 13:38

Moiren schreef: ↑
05-10-2025 13:07
Op de vrije school gaan ze niet uit van het gelijkheidsbeginsel, zoals jij beweerde. Geen vraag, een correctie.

Ik snap je punt nu, maar je vergat erbij te zetten waaróp je een correctie gaf.

NightNurse zondag 5 oktober 2025 om 13:57

Aneso schreef: ↑
05-10-2025 11:14
Wat ik tussen regels door denk te lezen is het wel een ongeschreven regel. In OP staat dat de docenten met achternaam worden aangesproken, conciërges en zorgteam met voornaam. Wanneer je merkt dat je ergens een uitzondering in bent, is het wel handig het even te checken of het bespreekbaar te maken tijdens een teamoverleg.

Aanvulling: respect, “we zijn geen vriendjes”, nabijheid of afstandelijkheid heeft naar mijn mening dan weer niks te maken met voor- of achternaamgebruik.

Ik vind het dan wel heel bijzonder dat de conciërges en het zorgteam wel met de voornaam aangesproken zouden mogen worden. Net of die minder zijn of minder respect verdienen. Als je een regel doet, dan zou die voor alle volwassenen op school moeten gelden.

"Je ne suis pas d’accord avec ce que vous dites, mais je me battrai jusqu’au bout pour que vous puissiez le dire." -Voltaire

KooktMetKnoflook zondag 5 oktober 2025 om 14:10

Aneso schreef: ↑
05-10-2025 11:14
Wat ik tussen regels door denk te lezen is het wel een ongeschreven regel. In OP staat dat de docenten met achternaam worden aangesproken, conciërges en zorgteam met voornaam. Wanneer je merkt dat je ergens een uitzondering in bent, is het wel handig het even te checken of het bespreekbaar te maken tijdens een teamoverleg.

Dat soort opmerkingen kan worden gekaapt door mensen die vinden dat er wel een regel zou moeten zijn, en met name hun regel.
Je loopt het risico dat de mening van één felle persoon zomaar schoolbeleid wordt zonder dat school er ooit over na heeft gedacht (en dat ze het daarna teveel moeite vinden om terug te draaien).

Geef mensen geen informatie waar ze niet mee om kunnen gaan.

Baggal zondag 5 oktober 2025 om 14:19

Montessori school gezeten en daar was de voornaam de norm, ongeacht de leeftijd. Op de universiteit werd het Doctor of Professor gevolgd door achternaam. In mijn werk ben ik gewoon “Baggal” - ook in de verhouding eindcliënten en opdrachtgevers.

Ik ben het eens dat respect het niet zit in de aanspreekvorm, maar in gedrag. Moet je als school hier een eenduidige lijn in volgen?

A lie doesn't become truth, wrong doesn't become right, and evil doesn't become good, just because it's accepted by a majority.

Bontebok zondag 5 oktober 2025 om 14:24

Het is toch een beetje een gescheiden ouderstel waarbij je bij de ene aan tafel moet eten en bij de ander met het bord op schoot voor de tv. Het eten smaakt hetzelfde, beide ouders zijn even lief, maar de ene kiest voor de impopulaire maatregel in het kader van omgangsvormen/ opvoeding en de ander voor gemak en soms ook populair willen zijn.

Aneso zondag 5 oktober 2025 om 14:26

NightNurse schreef: ↑
05-10-2025 13:57
Ik vind het dan wel heel bijzonder dat de conciërges en het zorgteam wel met de voornaam aangesproken zouden mogen worden. Net of die minder zijn of minder respect verdienen. Als je een regel doet, dan zou die voor alle volwassenen op school moeten gelden.

Eens

Lila-Linda zondag 5 oktober 2025 om 14:43

TO, dit is je 2e topic en je 2e keer dat je/u nergens op reageert.
Vrij asociaal
En daarmee werk je/u in de hand dat als je/u weer een topic opent, mensen niet meer reageren.

_horizon_ zondag 5 oktober 2025 om 14:48

Bontebok schreef: ↑
05-10-2025 14:24
Het is toch een beetje een gescheiden ouderstel waarbij je bij de ene aan tafel moet eten en bij de ander met het bord op schoot voor de tv. Het eten smaakt hetzelfde, beide ouders zijn even lief, maar de ene kiest voor de impopulaire maatregel in het kader van omgangsvormen/ opvoeding en de ander voor gemak en soms ook populair willen zijn.

Ik vind dit vooral veel invulling/ (ver)oordelend. Dus de ouder die aan tafel eet, besteedt moeite en tijd in de opvoeding / mee geven hoe het hoort. Ook al hoort daarbij dat je minder populair bent. In tegenstelling tot de gemakzuchtige ouder op de bank?

Claire45 zondag 5 oktober 2025 om 15:00

Bontebok schreef: ↑
05-10-2025 14:24
Het is toch een beetje een gescheiden ouderstel waarbij je bij de ene aan tafel moet eten en bij de ander met het bord op schoot voor de tv. Het eten smaakt hetzelfde, beide ouders zijn even lief, maar de ene kiest voor de impopulaire maatregel in het kader van omgangsvormen/ opvoeding en de ander voor gemak en soms ook populair willen zijn.

Het ligt er helemaal aan wat je onder een 'goede opvoeding' verstaat. Ik kwam vroeger wel eens over de vloer bij vriendjes die hun ouders met 'U' aanspraken, dat vond ik onsympathiek, alsof die mensen vreemden waren voor hun kinderen. Maar ik had ook vriendjes die hun ouders Ellen en Peter noemden, vond ik ook raar. Bij mij thuis was het papa en mama en je en jij. Maar uiteindelijk zijn al die omgangsvormen prima, en op scholen kan er dus, wat mij betreft, best verschil zijn: de ene leraar wil graag Peter zijn en de andere meneer De Vries.

rosanna08 zondag 5 oktober 2025 om 15:22

bij ons was het op de lagere school juf voornaam, meneer achternaam. Achteraf vind ik dat best bijzonder. Middelbare school alle leraren met meneer/mevrouw achternaam, behalve de docent voor maatschappijleer die werd alleen met de voornaam aangesproken, wat ik toen heel bijzonder vond.

En ik dacht in eerste instantie dat vinse school verkeerd gespeld was

, maar het is een echte schoolvorm. Wel koel overigens.

I was born in the sign of water, and it's there that I feel my best

Lila-Linda zondag 5 oktober 2025 om 15:26

Claire45 schreef: ↑
05-10-2025 15:00
Het ligt er helemaal aan wat je onder een 'goede opvoeding' verstaat. Ik kwam vroeger wel eens over de vloer bij vriendjes die hun ouders met 'U' aanspraken, dat vond ik onsympathiek, alsof die mensen vreemden waren voor hun kinderen. Maar ik had ook vriendjes die hun ouders Ellen en Peter noemden, vond ik ook raar. Bij mij thuis was het papa en mama en je en jij. Maar uiteindelijk zijn al die omgangsvormen prima, en op scholen kan er dus, wat mij betreft, best verschil zijn: de ene leraar wil graag Peter zijn en de andere meneer De Vries.

Maar zouden er kinderen zijn, die u zeggen tegen mama en je tegen papa?

Actieve topics