Actueel
alle pijlers
De sociologie van taalgebruik
zaterdag 4 februari 2012 15:56
Zoals de meesten hier zullen weten, ben ik geinteresseerd in onderwerpen als opvoeding, normen en waarden, etiquette, persoonlijke Bildung, smaak, hogere en lagere cultuur en de rol van de elite in onze samenleving.
Een leuk onderwerp in die categorie is wat ik de "sociologie van taal" noem. In hoeverre kun je aan iemands taalgebruik dingen afleiden wat iemands sociaal-economische achtergrond is en hoeveel "cultureel kapitaal" iemand heeft?
En dan heb ik het niet over echte taalfouten ("hun hebben", "groter als"), maar over woorden die een burgerlijke achtergrond verraden. Ik gebruik "burgerlijk" hier overigens neutraal, niet met een denigrerende connotatie.
Over precies dit onderwerp heeft ooit een omslagartikel in de HP/De Tijd gestaan, en toen kwamen de bekende voorbeelden naar voren van woorden die niet kunnen voor nette mensen: toilet, stropdas, colbertje, pantalon, gebakje, "eet smakelijk", kostuum, vaatwasser, koelkast, etc.
Een aparte categorie is de "sociologie van namen": b.v. Emma en Alexander voor de hogere klassen, tegenover Priscilla en Wesley voor de lagere klassen.
- In hoeverre gebruiken jullie dit soort woorden wel of juist niet?
- In hoeverre is het zinnig of onzinnig dat mensen zich proberen te profileren met hun klasse?
- Weten jullie zelf nog voorbeelden van woorden of namen die echt niet kunnen?
Zelf ben ik overigens niet zo recht in de leer. Als een ander "eet smakelijk" zegt, zeg ik het gewoon terug (ook al zou ik het nooit zelf als eerste zeggen) en ook gebruik ik gewoon "gebakje" ("taartje' klinkt voor mijn gevoel aanstellerig). Maar woorden als "toilet" en "stropdas" zou ik echt nooit gebruiken.
Een leuk onderwerp in die categorie is wat ik de "sociologie van taal" noem. In hoeverre kun je aan iemands taalgebruik dingen afleiden wat iemands sociaal-economische achtergrond is en hoeveel "cultureel kapitaal" iemand heeft?
En dan heb ik het niet over echte taalfouten ("hun hebben", "groter als"), maar over woorden die een burgerlijke achtergrond verraden. Ik gebruik "burgerlijk" hier overigens neutraal, niet met een denigrerende connotatie.
Over precies dit onderwerp heeft ooit een omslagartikel in de HP/De Tijd gestaan, en toen kwamen de bekende voorbeelden naar voren van woorden die niet kunnen voor nette mensen: toilet, stropdas, colbertje, pantalon, gebakje, "eet smakelijk", kostuum, vaatwasser, koelkast, etc.
Een aparte categorie is de "sociologie van namen": b.v. Emma en Alexander voor de hogere klassen, tegenover Priscilla en Wesley voor de lagere klassen.
- In hoeverre gebruiken jullie dit soort woorden wel of juist niet?
- In hoeverre is het zinnig of onzinnig dat mensen zich proberen te profileren met hun klasse?
- Weten jullie zelf nog voorbeelden van woorden of namen die echt niet kunnen?
Zelf ben ik overigens niet zo recht in de leer. Als een ander "eet smakelijk" zegt, zeg ik het gewoon terug (ook al zou ik het nooit zelf als eerste zeggen) en ook gebruik ik gewoon "gebakje" ("taartje' klinkt voor mijn gevoel aanstellerig). Maar woorden als "toilet" en "stropdas" zou ik echt nooit gebruiken.
zaterdag 4 februari 2012 16:37
quote:martin81 schreef op 04 februari 2012 @ 16:32:
[...]
Oh ja, die was ik vergeten.
Ik zeg inderdaad altijd ijskast en nooit koelkast. En afwasmachine ipv vaatwasser.
Deze twee zijn minder bekend volgens mij. Want ik ken best wat mensen, die wel weten dat stopdas en toilet niet kunnen, maar die wel koelkast en vaatwasser zeggen.
Maar, als er ijs in je koelkast zit, is hij wel stuk. Of moet hij nodig worden schoongemaakt, dat kan ook. Een koelkast hoort koel te zijn, dat vak waar ijs in zit heet vriesvak, of als het apart staat: diepvries.
Ik vind 'eet smakelijk' veel gezelliger aan het begin van een maaltijd, dan niets.
[...]
Oh ja, die was ik vergeten.
Ik zeg inderdaad altijd ijskast en nooit koelkast. En afwasmachine ipv vaatwasser.
Deze twee zijn minder bekend volgens mij. Want ik ken best wat mensen, die wel weten dat stopdas en toilet niet kunnen, maar die wel koelkast en vaatwasser zeggen.
Maar, als er ijs in je koelkast zit, is hij wel stuk. Of moet hij nodig worden schoongemaakt, dat kan ook. Een koelkast hoort koel te zijn, dat vak waar ijs in zit heet vriesvak, of als het apart staat: diepvries.
Ik vind 'eet smakelijk' veel gezelliger aan het begin van een maaltijd, dan niets.
zaterdag 4 februari 2012 16:38
zaterdag 4 februari 2012 16:39
Wat is er verkeerd aan stropdas?
En Martin, je kan nog zo'n elitair persoon zijn met een geweldige smaak, het maakt je geen leuker mens. Ik heb een paar topics van je gezien, en ik vind je vervelend, omhooggevallen, arrogant en irritant.
Gaat het er niet bovenal om dat je aardig en aangenaam bent voor je medemens?
En Martin, je kan nog zo'n elitair persoon zijn met een geweldige smaak, het maakt je geen leuker mens. Ik heb een paar topics van je gezien, en ik vind je vervelend, omhooggevallen, arrogant en irritant.
Gaat het er niet bovenal om dat je aardig en aangenaam bent voor je medemens?
zaterdag 4 februari 2012 16:39
quote:martin81 schreef op 04 februari 2012 @ 16:22:
[...]
Dat geldt voor al die zogenaamd nette woorden: pantalon, colbert, toilet, etc. Maar is allemaal incorrect . Toilet kan echt niet.Toilet is Frans, die andere woorden ook (pantalon, colbert). Is er iets tegen woorden die van oudsher niet Nederlands zijn? WC is water closet, dat is Engels.
[...]
Dat geldt voor al die zogenaamd nette woorden: pantalon, colbert, toilet, etc. Maar is allemaal incorrect . Toilet kan echt niet.Toilet is Frans, die andere woorden ook (pantalon, colbert). Is er iets tegen woorden die van oudsher niet Nederlands zijn? WC is water closet, dat is Engels.
zaterdag 4 februari 2012 16:39
quote:avril_ schreef op 04 februari 2012 @ 16:38:
[...]
Ik gebruikte ook altijd het woord ijskast, totdat ik erop werd gewezen dat dit niet hetzelfde is als een koelkast. IJskast is de vriezer. Dat heb ik echt nooit geweten, tot een paar jaar terug.Dat klopt echt niet hoor, ijskast is dat ding in de keuken waar de melk en de groentes in liggen! Wat het plebs de koelkast noemt dus!
[...]
Ik gebruikte ook altijd het woord ijskast, totdat ik erop werd gewezen dat dit niet hetzelfde is als een koelkast. IJskast is de vriezer. Dat heb ik echt nooit geweten, tot een paar jaar terug.Dat klopt echt niet hoor, ijskast is dat ding in de keuken waar de melk en de groentes in liggen! Wat het plebs de koelkast noemt dus!
zaterdag 4 februari 2012 16:40
quote:superstar_2 schreef op 04 februari 2012 @ 16:37:
Zo op het oog keurige mensen met keurig taalgebruik maar o jee als de sherry en de whisky wat te rijkelijk had gevloeid,zelden heb ik zulk ordinair volk meegemaakt.!Volgens mij is dat precies de reden van goede manieren. Ze moeten de onbeschaafde mens in toom houden. Bij drankgebruik valt dat weg.
Zo op het oog keurige mensen met keurig taalgebruik maar o jee als de sherry en de whisky wat te rijkelijk had gevloeid,zelden heb ik zulk ordinair volk meegemaakt.!Volgens mij is dat precies de reden van goede manieren. Ze moeten de onbeschaafde mens in toom houden. Bij drankgebruik valt dat weg.
zaterdag 4 februari 2012 16:40
quote:isa_isa_ schreef op 04 februari 2012 @ 16:37:
Leuk onderwerp, Martin heb je 'Het civilisatieproces' van Elias gelezen, zul je een heel interessant boek vinden.Nee, ik weet wel dat Elias aan de UvA een enorm gerespecteerde socioloog is. Meestal is dat voor mij juist een reden om de betreffende grootheid links te laten liggen, maar als jij het ook aanraadt, is het misschien toch wel de moeite waard.
Leuk onderwerp, Martin heb je 'Het civilisatieproces' van Elias gelezen, zul je een heel interessant boek vinden.Nee, ik weet wel dat Elias aan de UvA een enorm gerespecteerde socioloog is. Meestal is dat voor mij juist een reden om de betreffende grootheid links te laten liggen, maar als jij het ook aanraadt, is het misschien toch wel de moeite waard.
zaterdag 4 februari 2012 16:40
Marin81??
Je hebt mijn dag weer goed gemaakt.
Heb even zitten googelen voor je, uit je openingspost dacht ik namelijk spontaan terug aan dit reclamefilmpje
http://www.youtube.com/watch?v=GwV8SBUANxk
Je hebt mijn dag weer goed gemaakt.
Heb even zitten googelen voor je, uit je openingspost dacht ik namelijk spontaan terug aan dit reclamefilmpje
http://www.youtube.com/watch?v=GwV8SBUANxk
zaterdag 4 februari 2012 16:41
quote:avril_ schreef op 04 februari 2012 @ 16:38:
[...]
Ik gebruikte ook altijd het woord ijskast, totdat ik erop werd gewezen dat dit niet hetzelfde is als een koelkast. IJskast is de vriezer. Dat heb ik echt nooit geweten, tot een paar jaar terug.Degene die jou dit vertelde, zat er echt naast. 100% zeker.
[...]
Ik gebruikte ook altijd het woord ijskast, totdat ik erop werd gewezen dat dit niet hetzelfde is als een koelkast. IJskast is de vriezer. Dat heb ik echt nooit geweten, tot een paar jaar terug.Degene die jou dit vertelde, zat er echt naast. 100% zeker.
zaterdag 4 februari 2012 16:42
quote:Whympysinger schreef op 04 februari 2012 @ 16:40:
[...]
Volgens mij is dat precies de reden van goede manieren. Ze moeten de onbeschaafde mens in toom houden. Bij drankgebruik valt dat weg.Nou werkelijk zelfs Henk en Ingrid uit de Vogelaarwijk zouden zich kapot schamen voor dergelijk vulgair gedrag..
[...]
Volgens mij is dat precies de reden van goede manieren. Ze moeten de onbeschaafde mens in toom houden. Bij drankgebruik valt dat weg.Nou werkelijk zelfs Henk en Ingrid uit de Vogelaarwijk zouden zich kapot schamen voor dergelijk vulgair gedrag..
zaterdag 4 februari 2012 16:43
quote:pinks schreef op 04 februari 2012 @ 16:39:
Dat klopt echt niet hoor, ijskast is dat ding in de keuken waar de melk en de groentes in liggen! Wat het plebs de koelkast noemt dus!Dat dacht ik dus ook altijd, ik heb thuis vroeger het woord ijskast geleerd. Bij koelkast dacht ik aan koelbox, snapte niet wat mensen ermee bedoelde. Totdat ik erop werd gewezen dat het woord ijskast niet correct werd gebruikt door mij. Oke, dan zeg ik voortaan wel koelkast. Om nu weer te lezen, dat het toch ijskast is
Dat klopt echt niet hoor, ijskast is dat ding in de keuken waar de melk en de groentes in liggen! Wat het plebs de koelkast noemt dus!Dat dacht ik dus ook altijd, ik heb thuis vroeger het woord ijskast geleerd. Bij koelkast dacht ik aan koelbox, snapte niet wat mensen ermee bedoelde. Totdat ik erop werd gewezen dat het woord ijskast niet correct werd gebruikt door mij. Oke, dan zeg ik voortaan wel koelkast. Om nu weer te lezen, dat het toch ijskast is
zaterdag 4 februari 2012 16:44
quote:martin81 schreef op 04 februari 2012 @ 16:41:
[...]
Degene die jou dit vertelde, zat er echt naast. 100% zeker.Het was een snob, die jij ambieert te zijn. Ik dacht dat de Blaricumse snob wel wist hoe het hoorde. En ik was maar een stedeling, geen Gooische. Hebben snobs en wannebe snobs het weer eens mis. Jammer.
[...]
Degene die jou dit vertelde, zat er echt naast. 100% zeker.Het was een snob, die jij ambieert te zijn. Ik dacht dat de Blaricumse snob wel wist hoe het hoorde. En ik was maar een stedeling, geen Gooische. Hebben snobs en wannebe snobs het weer eens mis. Jammer.
