
Aanspreekvorm docenten
zaterdag 4 oktober 2025 om 21:31
Ik werk in het onderwijs (middelbare school, bovenbouw). Al een aantal jaar werk ik met plezier op de school waar ik nu werk.
Ik laat het vaak aan leerlingen over wat zij gebruiken als aanspreekvorm voor mij. Hoewel de meesten gewoon 'meneer (achternaam)' zeggen, zijn er een paar leerlingen die mij bij de voornaam aanspreken. Persoonlijk vind ik de voornaam dus echt geen probleem, mits de basis respect is. Dit geef ik aan het begin van het jaar ook altijd aan en refereer daar vaak naar terug. Persoonlijk heb ik nog nooit last of moeite in mijn werk ervaren, omdat leerlingen mij bij de voornaam noemen. Wel benoem ik dat niet alle collega's dat even leuk vinden en dus altijd goed moeten opletten hoe ze elke docent aanspreken. Zo wordt ik bij de voornaam genoemd, net als de conciërges en collega's van verzuim- en het zorgteam.
Nou kwam er laatst een collega naar mij toe die het ECHT NIET vind kunnen dat ik mij bij de voornaam laat noemen. Het zou het werk van mijn collega's moeilijker maken. De autoriteit van de docent ondermijnen en de hiërarchie tussen docent en leerling. Tot slot was het sluitende argument dat wij het "zo nu eenmaal doen hier op school" (en tussen neus en lippen door: "Als dat niet bevalt ga je maar naar een andere school"). Nou weet ik dat dit niet de enige collega is die hier zo over denkt en dat sommige collega's in alle lagen (docenten, en enkele teamleiders) ook denken zoals mijn collega doet. Nou weet ik natuurlijk niet hoe alle collega's denken en weet ik van een aantal collega's ook dat zij de achternaam gebruiken, maar niet boos worden als de voornaam zou worden gebruikt (mits respectvol).
Ik heb hier over nagedacht waarom ik de voornaam geen probleem vind en kom zelf met de volgende argumenten:
- Respect komt niet uit een titel of aanspreekvorm, maar uit houding en gedrag.
- Het verkleint inderdaad de afstand, maar bevordert daarmee (denk ik) een open en toegankelijke sfeer. Ik ben voor mijn gevoel zo makkelijk(er) benaderbaar voor leerlingen. (Leerlingen komen ook vaak naar mij toe voor een praatje)
- Tijdens de studies (HBO, universiteit) spraken wij onze docenten ook bij de voornaam aan, maar voor ons gevoel waren zij nog steeds 'de docent', geen vriendjes.
- Ik heb op een school gewerkt waarin het heel normaal was dat docenten zowel bij de voor- als achternaam werden aangesproken en heb daar ervaren dat dit zonder problemen werkt.
- In Scandinavische landen wordt ook de voornaam gebruikt en is hier heel normaal. Waarom zou dat in Nederland dan niet kunnen.
Bij ons op school is hier verder geen schoolbeleid over... dat heb ik wel even uitgezocht natuurlijk. En dat zou van mij persoonlijk ook niet hoeven.
Ik vraag mij af... hoe denken jullie hier over? Voor- of achternaam, en waarom?
Ik laat het vaak aan leerlingen over wat zij gebruiken als aanspreekvorm voor mij. Hoewel de meesten gewoon 'meneer (achternaam)' zeggen, zijn er een paar leerlingen die mij bij de voornaam aanspreken. Persoonlijk vind ik de voornaam dus echt geen probleem, mits de basis respect is. Dit geef ik aan het begin van het jaar ook altijd aan en refereer daar vaak naar terug. Persoonlijk heb ik nog nooit last of moeite in mijn werk ervaren, omdat leerlingen mij bij de voornaam noemen. Wel benoem ik dat niet alle collega's dat even leuk vinden en dus altijd goed moeten opletten hoe ze elke docent aanspreken. Zo wordt ik bij de voornaam genoemd, net als de conciërges en collega's van verzuim- en het zorgteam.
Nou kwam er laatst een collega naar mij toe die het ECHT NIET vind kunnen dat ik mij bij de voornaam laat noemen. Het zou het werk van mijn collega's moeilijker maken. De autoriteit van de docent ondermijnen en de hiërarchie tussen docent en leerling. Tot slot was het sluitende argument dat wij het "zo nu eenmaal doen hier op school" (en tussen neus en lippen door: "Als dat niet bevalt ga je maar naar een andere school"). Nou weet ik dat dit niet de enige collega is die hier zo over denkt en dat sommige collega's in alle lagen (docenten, en enkele teamleiders) ook denken zoals mijn collega doet. Nou weet ik natuurlijk niet hoe alle collega's denken en weet ik van een aantal collega's ook dat zij de achternaam gebruiken, maar niet boos worden als de voornaam zou worden gebruikt (mits respectvol).
Ik heb hier over nagedacht waarom ik de voornaam geen probleem vind en kom zelf met de volgende argumenten:
- Respect komt niet uit een titel of aanspreekvorm, maar uit houding en gedrag.
- Het verkleint inderdaad de afstand, maar bevordert daarmee (denk ik) een open en toegankelijke sfeer. Ik ben voor mijn gevoel zo makkelijk(er) benaderbaar voor leerlingen. (Leerlingen komen ook vaak naar mij toe voor een praatje)
- Tijdens de studies (HBO, universiteit) spraken wij onze docenten ook bij de voornaam aan, maar voor ons gevoel waren zij nog steeds 'de docent', geen vriendjes.
- Ik heb op een school gewerkt waarin het heel normaal was dat docenten zowel bij de voor- als achternaam werden aangesproken en heb daar ervaren dat dit zonder problemen werkt.
- In Scandinavische landen wordt ook de voornaam gebruikt en is hier heel normaal. Waarom zou dat in Nederland dan niet kunnen.
Bij ons op school is hier verder geen schoolbeleid over... dat heb ik wel even uitgezocht natuurlijk. En dat zou van mij persoonlijk ook niet hoeven.
Ik vraag mij af... hoe denken jullie hier over? Voor- of achternaam, en waarom?
zondag 5 oktober 2025 om 00:42
Ik ken wel die over een minderjarig meisje, gezongen door een volwassen vent....KooktMetKnoflook schreef: ↑05-10-2025 00:38Wie kent deze nog?
Blijf niet hangen, recht naar huis toe, spreek met twee woorden
Stel je netjes voor, eet zoals het hoort en zeg U! U! U! U!



Sommige dingen veranderen gelukkig.
zondag 5 oktober 2025 om 02:09
Omdat leerlingen lekker gaan op voorspelbaarheid. Daarnaast is het wel zo prettig als je als collega je conformeert aan de schoolregels/schoolcultuur. Ook weer vanwege die voorspelbaarheid (is veiligheid) voor leerlingen.
Mij maakte het persoonlijk niet veel uit als docent maar ik ben niet anders gewend dan dat ik mevrouw Lemoos ben. Heel soms dat brugklassertjes wel eens ‘juf’ of ‘juf Lemoos’ zeiden in de eerste weken.
Grant every woman the confidence of a mediocre middle aged white man
zondag 5 oktober 2025 om 06:04
Ik ben trouwens best verbaasd dat bij velen gebruikelijk was, ook al jaren geleden, om docenten met voornaam aan te spreken. Bij ons op school (nillies) was het echt extreeeeem not done. Met niemand.
Het is dus niet per se dat ik het raar vind maar vind het wel opvallend dat mijn school dus niet zo doorsnee was hierin, wat ik wel dacht.
Het is dus niet per se dat ik het raar vind maar vind het wel opvallend dat mijn school dus niet zo doorsnee was hierin, wat ik wel dacht.
zondag 5 oktober 2025 om 08:36
Ik word aangesproken met juffrouw, mevrouw, juffrouw 'voornaam', mevrouw 'achternaam' of een enkele keer met mijn voornaam (mbo). Het maakt mij niet uit, ze hoeven ook geen u te zeggen. Wat je zegt, respect komt niet voort uit de aanspreekvorm maar uit hele andere zaken. Ik heb hier nooit nadelen van ervaren en inderdaad, ik ben zeker niet hun vriendin. Dat snappen ze heel goed. Als ik wel een keer op zo'n toon word aangesproken corrigeer ik direct. Maar die toon kunnen studenten ook aannemen en er 'mevrouw' voorzetten.
Dat gezegd hebbende volg je het normatief kader wat jullie als team met elkaar hebben afgesproken. Dus als de aanspreekvorm daar een onderdeel van is, moet je je hier wel aan houden. Je kunt het uiteraard wel opnieuw ter discussie stellen in het team.
Waar ik werk is de aanspreekvorm geen onderdeel van het normatief kader, iedereen kiest zelf hoe hij/zij aangesproken wilt worden.
Dat gezegd hebbende volg je het normatief kader wat jullie als team met elkaar hebben afgesproken. Dus als de aanspreekvorm daar een onderdeel van is, moet je je hier wel aan houden. Je kunt het uiteraard wel opnieuw ter discussie stellen in het team.
Waar ik werk is de aanspreekvorm geen onderdeel van het normatief kader, iedereen kiest zelf hoe hij/zij aangesproken wilt worden.
herfst100 wijzigde dit bericht op 05-10-2025 08:39
11.49% gewijzigd
zondag 5 oktober 2025 om 08:36
zondag 5 oktober 2025 om 09:24
Ik zou heel recalcitrant worden van de benadering van collega. Prima dat je het ergens niet eens mee bent, maar zeker als docent lijkt het me dat je hierover samen een open gesprek voert. Zoals je het schrijft, heeft het een hoog gehalte “Omdat ik het zeg!”.
Wel gek overigens dat jullie hier onderling geen afspraken over hebben / hier over praten bij in diensttreding.
Wel gek overigens dat jullie hier onderling geen afspraken over hebben / hier over praten bij in diensttreding.
zondag 5 oktober 2025 om 09:29
Bij mijn dochter op de basisschool meester/juf + voornaam. Ik weet hun achternamen niet eens. Maar ken ook kinderen waar op basisschool altijd de achternaam gebruikt moet worden. Dat vind ik voor een basisschool heel afstandelijk.
Nu zit dochter op het vo en daar gebruiken ze meneer/mevrouw achternaam. Dat was ook zo toen ik zelf op het vo zat (jaren 90, andere provincie).
Op de universiteit gebruikten we trouwens ook meneer/mevrouw + achternaam. Nu ik op een universiteit werk (ik geef geen onderwijs) worden alle collega's met voornaam aangesproken.
Nu zit dochter op het vo en daar gebruiken ze meneer/mevrouw achternaam. Dat was ook zo toen ik zelf op het vo zat (jaren 90, andere provincie).
Op de universiteit gebruikten we trouwens ook meneer/mevrouw + achternaam. Nu ik op een universiteit werk (ik geef geen onderwijs) worden alle collega's met voornaam aangesproken.
zondag 5 oktober 2025 om 09:40
Ik vind het onprofessioneel om jou hier zo op aan te spreken, terwijl je niets doet dat tegen het beleid van de school in gaat. En dan ook nog suggereren dat je maar ergens anders moet gaan werken, bizar. Dat zou me vervolgactie zeker waard zijn! Een goed gesprek met een derde erbij, om aan te geven dat je hier niet van gediend bent, en om te laten bevestigen dat je niets verkeerd doet.
Op mijn middelbare school/scholen was achternaam altijd de norm, maar dat werd gevoelsmatig soms net zo informeel als de voornaam. Soms werd 'tje' achter de achternaam geplakt, of deze op een andere naam verbasterd.
Op mijn middelbare school/scholen was achternaam altijd de norm, maar dat werd gevoelsmatig soms net zo informeel als de voornaam. Soms werd 'tje' achter de achternaam geplakt, of deze op een andere naam verbasterd.
zondag 5 oktober 2025 om 09:49
En dit 100%. Ik zou het niet accepteren dat ik zo word aangesproken. Zeer onprofessioneel van deze collega en zou er zeker nog een keer op terugkomen.jorchugh_jor schreef: ↑05-10-2025 08:57Ik vind “als dat niet bevalt ga je maar naar een andere school” enorm respectloos. Daar zou ik wel een punt van maken. Zo spreek je niet tegen een collega.
zondag 5 oktober 2025 om 10:06
Ik kan me best voorstellen dat een eenduidige wijze hierin fijn is binnen een school. Maar dat moet dan van directie komen en niet van een collega die jou op die manier aanspreekt.
Wij spraken docenten "vroeger" met meneer/mevrouw + achternaam aan. Nooit voornaam. Dat zou zelf nog steeds mijn voorkeur hebben.
- Nee inderdaad, respect zit niet in de titel, maar ik denk wel dat het daar mede begint.
- Een bepaalde afstand tussen leerling en docent vind ik juist goed en die stel je met de achternaam. Benaderbaar kan gewoon daarnaast bestaan. En ik vind juist dat 'benaderbaar' niet in de titel zit. Je bent benaderbaar door je gedrag, niet doordat ze jou bij jouw voornaam mogen noemen.
- Met het Scandinavische argument zou ik niet zo veel kunnen. In andere landen doen ze weer alleen de achternaam. Wat levert het op in Scandinavië?
Kortom, ik zie persoonlijk géén voordeel in de voornaam, dus zou ik dat zelf niet kiezen.
Wij spraken docenten "vroeger" met meneer/mevrouw + achternaam aan. Nooit voornaam. Dat zou zelf nog steeds mijn voorkeur hebben.
- Nee inderdaad, respect zit niet in de titel, maar ik denk wel dat het daar mede begint.
- Een bepaalde afstand tussen leerling en docent vind ik juist goed en die stel je met de achternaam. Benaderbaar kan gewoon daarnaast bestaan. En ik vind juist dat 'benaderbaar' niet in de titel zit. Je bent benaderbaar door je gedrag, niet doordat ze jou bij jouw voornaam mogen noemen.
- Met het Scandinavische argument zou ik niet zo veel kunnen. In andere landen doen ze weer alleen de achternaam. Wat levert het op in Scandinavië?
Kortom, ik zie persoonlijk géén voordeel in de voornaam, dus zou ik dat zelf niet kiezen.
zondag 5 oktober 2025 om 10:24
Sowieso niet van een collega die je op de omschreven wijze benadert, maar toch ook niet van de directie?
Dit kun je toch als team professionals samen bespreken en er afspraken over maken?
zondag 5 oktober 2025 om 10:59
Omdat het niet collegiaal is. Als de stelregel is dat de kinderen je bij de achternaam aanspreken, en daar kunnen hele goede redenen voor zijn, bijvoorbeeld omgangsvormen aanleren. Dan werkt het niet als juf X zegt: noem mij maar Geralda. Dan ondermijn je de standaard. Ik kan me voorstellen dat je op een basisschool het hebt over Meester Bert of Juf Suzanne, maar op een middelbare school is het toch anders. Er is helemaal niks mis met formele omgangsvormen, het zijn geen docenten die je de hele begeleiden. Je komt een paar uur in de week lessen halen. Het zijn geen vrienden, geen familieleden. Het kan de kinderen helpen om in spraak en gedrag onderscheid te leren tussen formeel en informeel.
zondag 5 oktober 2025 om 11:01
Middelbare school docenten bij de voornaam aanspreken vind ik inderdaad een voorbeeld van normvervaging. Het levert de leerlingen niks op en de docenten al helemaal niet. Ik denk dat je al 1-0 achterstaat als al je collega’s zich wel laten aanspreken met hun achternaam. Kinderen zullen je minder serieus nemen.
zondag 5 oktober 2025 om 11:04
LemoosGaatDoor schreef: ↑05-10-2025 02:09Omdat leerlingen lekker gaan op voorspelbaarheid. Daarnaast is het wel zo prettig als je als collega je conformeert aan de schoolregels/schoolcultuur. Ook weer vanwege die voorspelbaarheid (is veiligheid) voor leerlingen.
Mij maakte het persoonlijk niet veel uit als docent maar ik ben niet anders gewend dan dat ik mevrouw Lemoos ben. Heel soms dat brugklassertjes wel eens ‘juf’ of ‘juf Lemoos’ zeiden in de eerste weken.
To zegt dat er geen school beleid is op dit vlak. En is ook helemaal niet per se nodig en de kinderen leren dit heel snel.
Nooit een issue geweest bij mij vroeger of mijn kinderen en wij hebben ook nog eens beperkt geheugen

Juf Anja of Meester van Dam is echt geen ramp.
zondag 5 oktober 2025 om 11:05
Die stelregel is er dus niet volgens TO.Bontebok schreef: ↑05-10-2025 10:59Omdat het niet collegiaal is. Als de stelregel is dat de kinderen je bij de achternaam aanspreken, en daar kunnen hele goede redenen voor zijn, bijvoorbeeld omgangsvormen aanleren. Dan werkt het niet als juf X zegt: noem mij maar Geralda. Dan ondermijn je de standaard. Ik kan me voorstellen dat je op een basisschool het hebt over Meester Bert of Juf Suzanne, maar op een middelbare school is het toch anders. Er is helemaal niks mis met formele omgangsvormen, het zijn geen docenten die je de hele begeleiden. Je komt een paar uur in de week lessen halen. Het zijn geen vrienden, geen familieleden. Het kan de kinderen helpen om in spraak en gedrag onderscheid te leren tussen formeel en informeel.
En snap de stelregel sowieso niet. Zie echt het probleem niet, sorry.
zondag 5 oktober 2025 om 11:08
Misschien werk je niet in het onderwijs? Of de stelregel er wel of niet is weten we niet. Als ik als docent besluit dat kinderen mij bij de voornaam mogen aanspreken zou ik dat wel eerst checken bij de directie/ manager. Omdat het best afwijkend is in het VO.
zondag 5 oktober 2025 om 11:14
Wat ik tussen regels door denk te lezen is het wel een ongeschreven regel. In OP staat dat de docenten met achternaam worden aangesproken, conciërges en zorgteam met voornaam. Wanneer je merkt dat je ergens een uitzondering in bent, is het wel handig het even te checken of het bespreekbaar te maken tijdens een teamoverleg.
Aanvulling: respect, “we zijn geen vriendjes”, nabijheid of afstandelijkheid heeft naar mijn mening dan weer niks te maken met voor- of achternaamgebruik.
zondag 5 oktober 2025 om 11:26
zondag 5 oktober 2025 om 11:26
Op mijn middelbare school in de bovenbouw hadden we twee (mannelijke) leraren die we met hun voornaam mochten aanspreken. Ze waren ook wat jonger dan hun collega’s. Vond ik zelf erg fijn! De afstand voelde idd kleiner.
Andere leraren die we met meneer X moesten aanspreken konden natuurlijk ook leuke leraren zijn (ondanks meer afstand). En ook leraren met mevrouw X als aanspreekvorm voelde de afstand kleiner bij… dus ja
Andere leraren die we met meneer X moesten aanspreken konden natuurlijk ook leuke leraren zijn (ondanks meer afstand). En ook leraren met mevrouw X als aanspreekvorm voelde de afstand kleiner bij… dus ja

Veritas vos liberabit
zondag 5 oktober 2025 om 11:28
Respect niet, maar wel onderscheid in formeel/ informeel. Een onderscheid dat er in de samenleving ook is en wat je moet leren.Aneso schreef: ↑05-10-2025 11:14Wat ik tussen regels door denk te lezen is het wel een ongeschreven regel. In OP staat dat de docenten met achternaam worden aangesproken, conciërges en zorgteam met voornaam. Wanneer je merkt dat je ergens een uitzondering in bent, is het wel handig het even te checken of het bespreekbaar te maken tijdens een teamoverleg.
Aanvulling: respect, “we zijn geen vriendjes”, nabijheid of afstandelijkheid heeft naar mijn mening dan weer niks te maken met voor- of achternaamgebruik.

Om te kunnen reageren moet je ingelogd zijn
Al een account? Log dan hier in