Gezondheid
alle pijlers
Genetische vraag
donderdag 21 april 2011 om 21:30
.Oorzaken van het syndroom van Down
Mensen die lijden aan dit syndroom hebben het DNA van alle genen die gelegen zijn op chromosoom 21 te veel in al (of veel van) hun lichaamscellen. Daardoor worden in die cellen allerlei eiwitten in overmaat geproduceerd. Eén daarvan is bijvoorbeeld het ß-amyloïd precursor-eiwit APP[6] (peptidase nexin-II), dat een rol speelt bij het ontstaan van de ziekte van Alzheimer. Het teveel aan chromosoom 21 kan op drie manieren ontstaan:
Karyogram (chromosomenkaart) van iemand met trisomie-21: er is een derde chromosoom 21 aanwezig.
* In 95% van de gevallen is er sprake van trisomie-21. Dat wil zeggen, dat er in iedere cel drie in plaats van twee exemplaren van chromosoom 21 aanwezig zijn. Bij de vorming van de geslachtscel, meestal de eicel, zijn er twee chromosomen 21 in plaats van één in de kern gekomen, doordat de twee chromosomen 21 bij de reductiedeling niet van elkaar losraakten (non-disjunctie). Na de bevruchting waren er daardoor drie. Bij het verouderen van de eicellen komt deze afwijking beduidend vaker voor. Op gevorderde leeftijd van de moeder, maar vooral vanaf 36 jaar, stijgt het risico op de geboorte van een kind met trisomie-21 aanmerkelijk. Boven de 40 jaar bedraagt deze kans zelfs enkele procenten. Hoewel echter de kans op een kind met het syndroom van Down groter is bij oudere moeders, worden de meeste kinderen met dit syndroom geboren uit jonge moeders. Er bestaat overigens ook een geringe correlatie met de leeftijd van de vader.
* Bij 4% van de Down-patiënten is er sprake van een ("ongebalanceerde") translocatie van chromosoom 21. Ook hierbij is er een derde chromosoom 21 in elke cel aanwezig, maar dit ligt niet los in de celkern, maar zit vast aan chromosoom 14, of er zitten twee chromosomen 21 aan elkaar vast. Het is ook mogelijk dat de vader of moeder een "gebalanceerde" translocatie had. Bij hem of haar zat dan een van de chromosomen 21 vast aan chromosoom 14, of zaten twee chromosomen 21 aan elkaar. Wanneer echter het totaal aantal exemplaren van chromosoom 21 in iedere celkern twee blijft, is er met een "drager" zelf meestal niets aan de hand. Hun kinderen lopen echter een grote kans op het syndroom van Down (bij 14/21 translocatie 1:3 en 1:3 zal drager zijn; een drager van 21/21 translocatie zal alleen maar kinderen met het syndroom van Down kunnen krijgen). In de meeste gevallen zijn de ouders echter geen drager en is de translocatie bij de vorming van de geslachtscellen voor het eerst ontstaan. In Nederland zijn enkele tientallen families opgespoord met dragers die zelf niet het syndroom van Down hebben. Kinderen van dragers kunnen zelf ook weer drager zijn zonder dat zij dat weten of merken.
* In 1% van de gevallen is er sprake van mozaïcisme voor chromosoom 21; dat wil zeggen dat slechts een deel van de cellen een derde chromosoom 21 heeft. Deze stoornis is ontstaan bij een van de eerste celdelingen in het jonge embryo, doordat het verdubbelde chromosoom 21 bij de celdeling niet van elkaar losraakte (non-disjunctie).
Mensen die lijden aan dit syndroom hebben het DNA van alle genen die gelegen zijn op chromosoom 21 te veel in al (of veel van) hun lichaamscellen. Daardoor worden in die cellen allerlei eiwitten in overmaat geproduceerd. Eén daarvan is bijvoorbeeld het ß-amyloïd precursor-eiwit APP[6] (peptidase nexin-II), dat een rol speelt bij het ontstaan van de ziekte van Alzheimer. Het teveel aan chromosoom 21 kan op drie manieren ontstaan:
Karyogram (chromosomenkaart) van iemand met trisomie-21: er is een derde chromosoom 21 aanwezig.
* In 95% van de gevallen is er sprake van trisomie-21. Dat wil zeggen, dat er in iedere cel drie in plaats van twee exemplaren van chromosoom 21 aanwezig zijn. Bij de vorming van de geslachtscel, meestal de eicel, zijn er twee chromosomen 21 in plaats van één in de kern gekomen, doordat de twee chromosomen 21 bij de reductiedeling niet van elkaar losraakten (non-disjunctie). Na de bevruchting waren er daardoor drie. Bij het verouderen van de eicellen komt deze afwijking beduidend vaker voor. Op gevorderde leeftijd van de moeder, maar vooral vanaf 36 jaar, stijgt het risico op de geboorte van een kind met trisomie-21 aanmerkelijk. Boven de 40 jaar bedraagt deze kans zelfs enkele procenten. Hoewel echter de kans op een kind met het syndroom van Down groter is bij oudere moeders, worden de meeste kinderen met dit syndroom geboren uit jonge moeders. Er bestaat overigens ook een geringe correlatie met de leeftijd van de vader.
* Bij 4% van de Down-patiënten is er sprake van een ("ongebalanceerde") translocatie van chromosoom 21. Ook hierbij is er een derde chromosoom 21 in elke cel aanwezig, maar dit ligt niet los in de celkern, maar zit vast aan chromosoom 14, of er zitten twee chromosomen 21 aan elkaar vast. Het is ook mogelijk dat de vader of moeder een "gebalanceerde" translocatie had. Bij hem of haar zat dan een van de chromosomen 21 vast aan chromosoom 14, of zaten twee chromosomen 21 aan elkaar. Wanneer echter het totaal aantal exemplaren van chromosoom 21 in iedere celkern twee blijft, is er met een "drager" zelf meestal niets aan de hand. Hun kinderen lopen echter een grote kans op het syndroom van Down (bij 14/21 translocatie 1:3 en 1:3 zal drager zijn; een drager van 21/21 translocatie zal alleen maar kinderen met het syndroom van Down kunnen krijgen). In de meeste gevallen zijn de ouders echter geen drager en is de translocatie bij de vorming van de geslachtscellen voor het eerst ontstaan. In Nederland zijn enkele tientallen families opgespoord met dragers die zelf niet het syndroom van Down hebben. Kinderen van dragers kunnen zelf ook weer drager zijn zonder dat zij dat weten of merken.
* In 1% van de gevallen is er sprake van mozaïcisme voor chromosoom 21; dat wil zeggen dat slechts een deel van de cellen een derde chromosoom 21 heeft. Deze stoornis is ontstaan bij een van de eerste celdelingen in het jonge embryo, doordat het verdubbelde chromosoom 21 bij de celdeling niet van elkaar losraakte (non-disjunctie).
donderdag 21 april 2011 om 22:26
quote:Nina28 schreef op 21 april 2011 @ 22:13:
Mijn schoonzus heeft 3 miskramen gehad, vroeg me af of het hier mee te maken kan hebben....
Dus dat zij als dochter ook drager is van die chromosoomafwijkingen...
Kan, maar het kan ook zijn dat zij drager is van andere chromosoomafwijkingen.
Kan ook gewoon een kwestie van "pech hebben" zijn.
Kan zelfs nog een probleem met de bloedstolling zijn.
Soms kun je erachter komen bij onderzoek van de foetussen maar soms is er ook niets te vinden.
Mijn schoonzus heeft 3 miskramen gehad, vroeg me af of het hier mee te maken kan hebben....
Dus dat zij als dochter ook drager is van die chromosoomafwijkingen...
Kan, maar het kan ook zijn dat zij drager is van andere chromosoomafwijkingen.
Kan ook gewoon een kwestie van "pech hebben" zijn.
Kan zelfs nog een probleem met de bloedstolling zijn.
Soms kun je erachter komen bij onderzoek van de foetussen maar soms is er ook niets te vinden.
donderdag 21 april 2011 om 23:03
Ik denk (als medicus in opleiding) dat TO bedoelt dat bij haar man een stukje van chromosoom 13 is verwisseld met een stukje van chromosoom 18. Bij haar man is het 'in evenwicht' dus is er niets aan de hand.
Nu kan één van die chromosomen, bv 13 met het stukje 18, worden doorgegeven aan het kind, die daarnaast ook een 'echte 18' (het andere, niet aangedane allel van man) en een chromosoom 18 van de moeder krijgt. En dan ontstaat bij het kind een trisomie, De kans hierop is dacht ik 50%. En om de vraag te beantwoorden, dat kan zowel bij een jongen als een meisje gebeuren, het gaat niet om geslachtschromosomen dus dat maakt niet uit.
Nu kan één van die chromosomen, bv 13 met het stukje 18, worden doorgegeven aan het kind, die daarnaast ook een 'echte 18' (het andere, niet aangedane allel van man) en een chromosoom 18 van de moeder krijgt. En dan ontstaat bij het kind een trisomie, De kans hierop is dacht ik 50%. En om de vraag te beantwoorden, dat kan zowel bij een jongen als een meisje gebeuren, het gaat niet om geslachtschromosomen dus dat maakt niet uit.
donderdag 21 april 2011 om 23:19
quote:Elmira schreef op 21 april 2011 @ 23:03:
Ik denk (als medicus in opleiding) dat TO bedoelt dat bij haar man een stukje van chromosoom 13 is verwisseld met een stukje van chromosoom 18. Bij haar man is het 'in evenwicht' dus is er niets aan de hand.
Nu kan één van die chromosomen, bv 13 met het stukje 18, worden doorgegeven aan het kind, die daarnaast ook een 'echte 18' (het andere, niet aangedane allel van man) en een chromosoom 18 van de moeder krijgt. En dan ontstaat bij het kind een trisomie, De kans hierop is dacht ik 50%. En om de vraag te beantwoorden, dat kan zowel bij een jongen als een meisje gebeuren, het gaat niet om geslachtschromosomen dus dat maakt niet uit.Maar dan nog is het geen trisomie, want er is geen volledig fout chromosoom.
Ik denk (als medicus in opleiding) dat TO bedoelt dat bij haar man een stukje van chromosoom 13 is verwisseld met een stukje van chromosoom 18. Bij haar man is het 'in evenwicht' dus is er niets aan de hand.
Nu kan één van die chromosomen, bv 13 met het stukje 18, worden doorgegeven aan het kind, die daarnaast ook een 'echte 18' (het andere, niet aangedane allel van man) en een chromosoom 18 van de moeder krijgt. En dan ontstaat bij het kind een trisomie, De kans hierop is dacht ik 50%. En om de vraag te beantwoorden, dat kan zowel bij een jongen als een meisje gebeuren, het gaat niet om geslachtschromosomen dus dat maakt niet uit.Maar dan nog is het geen trisomie, want er is geen volledig fout chromosoom.
When arguing with a fool, first make sure the other isn't doing the same thing.
David Dunning
David Dunning
vrijdag 22 april 2011 om 07:15
quote:Miffy schreef op 21 april 2011 @ 22:45:
Lekenvraag: Hoe kun je drager zijn van een trisomie? Je hebt drie exemplaren van een chromosoom of niet, zou ik denken. Of kun je drager zijn als je bijv. alleen in je geslachtscellen een extra kopie hebt?Wss gaat het dan om een mosaicvorm, waarbij de trisomie dus niet in alle cellen aanwezig is (want met trisomie 18 wordt je volgens mij nooit zo oud).
Lekenvraag: Hoe kun je drager zijn van een trisomie? Je hebt drie exemplaren van een chromosoom of niet, zou ik denken. Of kun je drager zijn als je bijv. alleen in je geslachtscellen een extra kopie hebt?Wss gaat het dan om een mosaicvorm, waarbij de trisomie dus niet in alle cellen aanwezig is (want met trisomie 18 wordt je volgens mij nooit zo oud).
vrijdag 22 april 2011 om 08:59
quote:Solomio schreef op 21 april 2011 @ 23:19:
[...]
Maar dan nog is het geen trisomie, want er is geen volledig fout chromosoom.
Het is inderdaad geen hele trisomie, maar een gedeeltelijke trisomie kan ook afwijkingen veroorzaken. Bovendien weet je niet hoe groot het stuk is dat van chromosoom is gewisseld.
Het kan dat het kind allebei de aangedane chromosomen krijgt en dus ook 'in evenwicht is', of dat het kind allebei de gezonde chromosomen krijgt. Vaak wordt er een vorm van prenatale diagnostiek gedaan bij dit soort gevallen.
[...]
Maar dan nog is het geen trisomie, want er is geen volledig fout chromosoom.
Het is inderdaad geen hele trisomie, maar een gedeeltelijke trisomie kan ook afwijkingen veroorzaken. Bovendien weet je niet hoe groot het stuk is dat van chromosoom is gewisseld.
Het kan dat het kind allebei de aangedane chromosomen krijgt en dus ook 'in evenwicht is', of dat het kind allebei de gezonde chromosomen krijgt. Vaak wordt er een vorm van prenatale diagnostiek gedaan bij dit soort gevallen.
vrijdag 22 april 2011 om 10:31
Oei, nu wordt het wel allemaal heel ingewikkeld
Kort samengevat: Na een semenonderzoek hebben wij van de Uroloog te horen gekregen dat mijn vriend drager is van trisomie 13 en 18. Hij heeft het ook over een translocatie gehad.
Geen idee wat dat betekend.
I.v.m. evenetueele kinderwens (moeten we toch nog maar in kaart brengen of wij er uberhaupt aan willen beginnen) zijn wij naar de Klinische Geneticus doorgestuurd.
Daar hebben wij nog een afspraak mee om te bespreken wat dat inhoudt.
Naar wat verhaalen op het net gelezen te hebben, ben ik best geschokken.
Wij hebben trouwens al een gezond kind.
Maar om eerlijk te zijn snap ik hier helemaal niets van.
Ik heb de neiging om die afspraak bij de Geneticus te annuleren en het bij een kind te laten.
Ik zit namelijk niet te wachten op een zorgenkind...
Kort samengevat: Na een semenonderzoek hebben wij van de Uroloog te horen gekregen dat mijn vriend drager is van trisomie 13 en 18. Hij heeft het ook over een translocatie gehad.
Geen idee wat dat betekend.
I.v.m. evenetueele kinderwens (moeten we toch nog maar in kaart brengen of wij er uberhaupt aan willen beginnen) zijn wij naar de Klinische Geneticus doorgestuurd.
Daar hebben wij nog een afspraak mee om te bespreken wat dat inhoudt.
Naar wat verhaalen op het net gelezen te hebben, ben ik best geschokken.
Wij hebben trouwens al een gezond kind.
Maar om eerlijk te zijn snap ik hier helemaal niets van.
Ik heb de neiging om die afspraak bij de Geneticus te annuleren en het bij een kind te laten.
Ik zit namelijk niet te wachten op een zorgenkind...
vrijdag 22 april 2011 om 10:40
quote:Elmira schreef op 21 april 2011 @ 23:03:
Ik denk (als medicus in opleiding) dat TO bedoelt dat bij haar man een stukje van chromosoom 13 is verwisseld met een stukje van chromosoom 18. Bij haar man is het 'in evenwicht' dus is er niets aan de hand.
Nu kan één van die chromosomen, bv 13 met het stukje 18, worden doorgegeven aan het kind, die daarnaast ook een 'echte 18' (het andere, niet aangedane allel van man) en een chromosoom 18 van de moeder krijgt. En dan ontstaat bij het kind een trisomie, De kans hierop is dacht ik 50%. En om de vraag te beantwoorden, dat kan zowel bij een jongen als een meisje gebeuren, het gaat niet om geslachtschromosomen dus dat maakt niet uit.De Uroloog heeft het over een kans van 5% gehad.
Ik denk (als medicus in opleiding) dat TO bedoelt dat bij haar man een stukje van chromosoom 13 is verwisseld met een stukje van chromosoom 18. Bij haar man is het 'in evenwicht' dus is er niets aan de hand.
Nu kan één van die chromosomen, bv 13 met het stukje 18, worden doorgegeven aan het kind, die daarnaast ook een 'echte 18' (het andere, niet aangedane allel van man) en een chromosoom 18 van de moeder krijgt. En dan ontstaat bij het kind een trisomie, De kans hierop is dacht ik 50%. En om de vraag te beantwoorden, dat kan zowel bij een jongen als een meisje gebeuren, het gaat niet om geslachtschromosomen dus dat maakt niet uit.De Uroloog heeft het over een kans van 5% gehad.
