Sterft de streektaal uit?

Anoniem_6576f0ab9b250 dinsdag 31 januari 2023 21:23

Paniek in een commentaar in NRC (van jongerenleden van BBB en CU, maar toe maar weer) over de status van de streektaal. Als we niks doen, sterft de streektaal uit!
Maar vind je dat erg? Spreek jij nog dialect? Of doe je het niet, maar heb je er warme herinneringen aan? Of vind je het achterlijk?
In Friesland wordt het Fries actief gestimuleerd. Zouden de Brabanders, Twenten, Groningers etc. hetzelfde moeten doen?

(bron: https://www.nrc.nl/nieuws/2023/01/30/ne ... i-a4155689)

2020Suzuki donderdag 2 februari 2023 18:41

Maleficent schreef: ↑
02-02-2023 16:07
O ja dat ligt inderdaad heel gevoelig. Tenzij je in De Worp woont.
Het enige goede stukje aan de overkant

Óp de Worp

Cottonclean vrijdag 3 februari 2023 00:09

lemoos2 schreef: ↑
02-02-2023 18:17
Ik snap het ook niet, kapper spreekt toch niemand uit als kaper/kaaper? Je gaat naar een kapsalon niet naar een kaapsalon. Je laat je haar kappen niet kapen. Volgens diezelfde logica zou het dan geschreven moeten worden als ‘kàphur’

Kaffer?
PH spreek je toch uit als F?

Every woman deserves a man that destroys her lipstick, not her mascara.

Wissewis vrijdag 3 februari 2023 00:24

Cottonclean schreef: ↑
03-02-2023 00:09
Kaffer?
PH spreek je toch uit als F?

Kwaffeur (coiffeur) dus gewoon

.

Is dit nu later?
Ik snap geen donder van het leven
Ik weet nog steeds niet wie ik ben

lemoos2 vrijdag 3 februari 2023 00:50

Cottonclean schreef: ↑
03-02-2023 00:09
Kaffer?
PH spreek je toch uit als F?

Kaphout spreek je toch ook niet uit als kaffout? Ging om iemand die pleitte voor fonetisch schrijven en vereenvoudigde taalregels. Die niet zo eenvoudig zijn als die gebaseerd zijn op uitspraak want die verschilt nogal. Net zoals de betekenis verschilt tussen kapper en kaper.

Nee heb je, ja kun je krijgen

NightNurse vrijdag 3 februari 2023 02:28

cuculuscanorus schreef: ↑
01-02-2023 21:20
Ik zag laatst een advertentie waarin het verstaan van het dialect als vereiste werd gezien. Dat vind ik op het randje. Het is natuurlijk niet wenselijk dat een streektaal gebruikt wordt om mensen uit een gemeenschap te duwen. Dat mensen mobieler zijn, is natuurlijk ook waar.

In een verpleeghuis of in de thuiszorg kan het echt essentieel zijn om streektaal te kunnen verstaan. Mensen met dementie verliezen vaak hun later geleerde vaardigheden èn talen. Iemand die dus in de kindertijd alleen streektaal sprak en pas later Nederlands geleerd heeft, kan dus dat Nederlands kwijtraken en alleen nog maar streektaal spreken. Als je al alle begrip van de wereld kwijtraakt en de mensen om je heen die voor je zorgen kunnen je ook nog eens niet verstaan, dan levert dat veel verdriet en frustratie op. Dat zorgt voor een lagere levenskwaliteit en meer depressies.
Dus ik kan me voorstellen dat van een verzorgende op een PG afdeling gevraagd wordt dat hij/zij in elk geval streektaal kan verstaan.

"Je ne suis pas d’accord avec ce que vous dites, mais je me battrai jusqu’au bout pour que vous puissiez le dire." -Voltaire

ChicaHolandesa vrijdag 3 februari 2023 05:36

Ik

Achterhoeks

Una noche loca

Marianneke vrijdag 3 februari 2023 08:21

NightNurse schreef: ↑
03-02-2023 02:28
In een verpleeghuis of in de thuiszorg kan het echt essentieel zijn om streektaal te kunnen verstaan. Mensen met dementie verliezen vaak hun later geleerde vaardigheden èn talen. Iemand die dus in de kindertijd alleen streektaal sprak en pas later Nederlands geleerd heeft, kan dus dat Nederlands kwijtraken en alleen nog maar streektaal spreken. Als je al alle begrip van de wereld kwijtraakt en de mensen om je heen die voor je zorgen kunnen je ook nog eens niet verstaan, dan levert dat veel verdriet en frustratie op. Dat zorgt voor een lagere levenskwaliteit en meer depressies.
Dus ik kan me voorstellen dat van een verzorgende op een PG afdeling gevraagd wordt dat hij/zij in elk geval streektaal kan verstaan.

Maar ook bijv Marokkaans, Turks, Papiaments? Want mensen die in de jaren 80 als gastarbeider vanuit die landen hier kwamen spreken dus ook mogelijk geen Nederlands meer als ze dement worden. Het lijkt me vrij onmogelijk om al die talen te kunnen verstaan. Streektaal komt dan nog het dichtst bij het Nederlands, dat begrijpt iemand die ook in de omgeving woont over het algemeen wel.

Coffee is never my cup of tea

Lila-Linda vrijdag 3 februari 2023 08:25

Marianneke schreef: ↑
03-02-2023 08:21
Maar ook bijv Marokkaans, Turks, Papiaments? Want mensen die in de jaren 80 als gastarbeider vanuit die landen hier kwamen spreken dus ook mogelijk geen Nederlands meer als ze dement worden. Het lijkt me vrij onmogelijk om al die talen te kunnen verstaan. Streektaal komt dan nog het dichtst bij het Nederlands, dat begrijpt iemand die ook in de omgeving woont over het algemeen wel.

ten eerste worden die ouderen vaker door hun eigen familie opgevangen, ten tweede zijn er (vooral in de grote steden) gespecialiseerde verpleeghuizen (of afdelingen) voor mensen met een migratie achtergrond
Niet alleen mbt taal, maar ook geloof, eten etc

Cottonclean vrijdag 3 februari 2023 08:56

Coiffeur dan maar.
Het Frans heeft gelukkig niet elke tien jaar spellingshervormingen.

Sinds er wordt geklooid "met zonder" trema's heb ik er geen lol meer aan om aan het Groot Dictee mee te doen.

Every woman deserves a man that destroys her lipstick, not her mascara.

Anoniem_6470b8cd81c7d vrijdag 3 februari 2023 10:06

thanx schreef: ↑
02-02-2023 14:45
Jammer dat er zoneerbuigend naar onze dialecten wordt gekeken.
Je hoeft op een basisschool ook helemaal geen team "inheemse" dicenten te hebben. Maar 1 a 2 uurtjes per week les over de geschiedenis van de streek/dorp, bijbehorende taal en gebruiken.
B.v. door de plaatselijke heemkundevereniging.
Zo jammer als alles verloren gaat.
Over een aantal decenia is men jaloers op volkeren die hun eigen "ik" hebben kunnen bewaren.
Zelf woon ik trouwens niet in een of ander plattelandsdorp en wordt mijn dialekt door meer dan 1 miljoen mensen gesproken.

En nee, we hoeven niet alle taalregels los te laten, maar nederlands heeft zoveel uitzonderingsregels enz.
En waarom schrijf je kapper (haren knippen) als je kaper bedoelt? Waarom betekend kaper dan kaaper en schrijven we dat niet gewoon?
Voor dyslecten enorm moeilijk en ook voor migranten.

Maar dat is toch behoorlijk veel? Als er zoveel sprekers zijn van dezelfde taal dan is er toch nog geen sprake van "uitsterven" of "help, als de scholen niks doen dan wordt onze taal binnenkort nergens meer gehoord?!"

Gaat dit nou dan serieus over "het gevaar" van die éne Afghaanse anesthesist die zich hier zou willen vestigen en al wel goed Nederlands spreekt maar nog geen lokaal dialect? Of door éne import-randstedeling aan wie je na tien jaar nog steeds hoort dat die "niet van hier is".

Ik denk dus dat het een beetje paniekvoetbal is hoor...

thanx vrijdag 3 februari 2023 21:27

Elfilin schreef: ↑
02-02-2023 15:44
Maar is dat dan geen natuurlijke gang van zaken? Een gevolg van dat er bijv. ook veel taal wordt gehoord via tv/media, dat mensen zich vaker verplaatsen en dan eerder in een taal communiceren die voor allebei verstaanbaar is?

Ik kan me bijv. voorstellen dat op schoolplein X waar 99% van de kinderen thuis ook dialect hoort, de kinderen op een bepaald moment ook met elkaar in het dialect (kunnen) praten.
Maar op schoolplein Y waar 50% van de kinderen een ouder (of beide ouders) heeft die niet uit de streek komen (maar van overal uit het land of vanuit andere landen) daar zal dan wellicht sneller in het Nederlands tussen de kinderen worden gesproken.

En ik vind het nu bijna klinken alsof jij zegt (en ik weet niet of je dit vindt hoor): Liever niet teveel mensen uit alle windstreken van Nederland of daarbuiten bij elkaar, want dat gaat ten koste van de "oorspronkelijke" taal of cultuur...

Oei, er worden mij nu wel woorden in de mond gelegd.
Nee, ik bedoel niet dat er niet teveel mensen uit andere windstreken mogen aanwaaien.
En ja, "mijn" taal wordt nog best veel gesproken. Maar ook neemt dit drastisch af.
Waarom?
Omdat de mensen van mijn generatie nederlandstalig zijn opgevoed. Dit werd toen n.l. gestimuleerd, want dat wat beter.
Het gevolg is dat het rap achteruit gaat.
Van mij hoeft ook niet iedereen het te spreken, maar het kan ook geen kwaad om een uurtje per week op school stil te staan bij de streekcultuur. Dat hoeft niet enkel taal te zijn.
Ik heb vaak het idee dat mensen meer weten over pakweg Engeland, dan over hun eigen woongebied.

En ja, uiteindelijk zal het allemaal "uitsterven". Dan is de hele wereldbevolking een grote brei.
De wereld is op alle vlakken met elkaar verbonden.
Dan krijg je dat vanzelf.
Heet niet dat ik het jammer vind.

de wereld wacht om ontdekt te worden

Anoniem_6470b8cd81c7d vrijdag 3 februari 2023 21:38

Dus jouw irritatie (thanx) zit hem er meer in dat er in het verleden een maatregel is opgelegd (zoals actieve stimulatie van Nederlands spreken door mensen die dat anders in hun thuissituatie niet van nature zouden doen dan wanneer het op een natuurlijke manier zou gebeuren door bijv binnenlandse verplaatsingen van mensen.

Daar kan ik me wel iets bij voorstellen. Dan is het meer een opgelegd beleid geweest om mensen te veranderen dan een naruurlijk verloop van mensen die zich voortdurend verplaatsen.

Rozemarijn38 zaterdag 4 februari 2023 08:06

thanx schreef: ↑
03-02-2023 21:27
Het gevolg is dat het rap achteruit gaat.
Van mij hoeft ook niet iedereen het te spreken, maar het kan ook geen kwaad om een uurtje per week op school stil te staan bij de streekcultuur. Dat hoeft niet enkel taal te zijn.
Ik heb vaak het idee dat mensen meer weten over pakweg Engeland, dan over hun eigen woongebied.

En ja, uiteindelijk zal het allemaal "uitsterven". Dan is de hele wereldbevolking een grote brei.
De wereld is op alle vlakken met elkaar verbonden.
Dan krijg je dat vanzelf.
Heet niet dat ik het jammer vind.

Ik hoop wel dat kinderen uiteindelijk beter Engels kunnen dan hun streektaal. Aan Engels hebben ze veel meer in de rest van hun leven. Zeker als ze ook de omgeving buiten hun geboorte streek willen leren kennen.

dianaf zaterdag 4 februari 2023 18:37

thanx schreef: ↑
02-02-2023 14:45
Jammer dat er zoneerbuigend naar onze dialecten wordt gekeken.
Je hoeft op een basisschool ook helemaal geen team "inheemse" dicenten te hebben. Maar 1 a 2 uurtjes per week les over de geschiedenis van de streek/dorp, bijbehorende taal en gebruiken.
B.v. door de plaatselijke heemkundevereniging.
Zo jammer als alles verloren gaat.
Over een aantal decenia is men jaloers op volkeren die hun eigen "ik" hebben kunnen bewaren.
Zelf woon ik trouwens niet in een of ander plattelandsdorp en wordt mijn dialekt door meer dan 1 miljoen mensen gesproken.

En nee, we hoeven niet alle taalregels los te laten, maar nederlands heeft zoveel uitzonderingsregels enz.
En waarom schrijf je kapper (haren knippen) als je kaper bedoelt? Waarom betekend kaper dan kaaper en schrijven we dat niet gewoon?
Voor dyslecten enorm moeilijk en ook voor migranten.

Daar is ook lekker ruimte voor op school.

Het lijkt mij belangrijker dat kinderen op school gewoon Nederlands leren en de algemene Nederlandse geschiedenis.
De rest is voor in een project of anders aangeleerd door de ouders.

Want als ouders dit soort specifieke dingen zo belangrijk vinden, mogen ze zelf ook wel moeite doen. Dus kind wel dialect aanleren en eens naar een lokaal museum gaan.

Als klagen telde als werk, dan had mijn ex zich ook moeiteloos een Mercedes kunnen veroorloven.

NightNurse dinsdag 7 februari 2023 13:13

Lila-Linda schreef: ↑
03-02-2023 08:25
ten eerste worden die ouderen vaker door hun eigen familie opgevangen, ten tweede zijn er (vooral in de grote steden) gespecialiseerde verpleeghuizen (of afdelingen) voor mensen met een migratie achtergrond
Niet alleen mbt taal, maar ook geloof, eten etc

Precies dit.
En voor de enkeling die wel bij ons in ons streek-verpleeghuis komt en een taal spreekt die wij niet (allemaal) beheersen, doen we wat extra moeite. We hebben bijvoorbeeld als team met behulp van de familie de belangrijkste woorden uit die taal geleerd. Denk aan pijn, honger, moe/slapen, drinken, ziek etc.

"Je ne suis pas d’accord avec ce que vous dites, mais je me battrai jusqu’au bout pour que vous puissiez le dire." -Voltaire

Rozemarijn38 dinsdag 7 februari 2023 18:49

Ik zou graag een even jullie reactie horen over het volgende.
Ik had in dit topic gereageerd. Maar dit bericht is afgekeurd en niet geplaatst. De beheerder vond dat ik een rot opmerking had geplaatst. En ik heb werkelijk geen idee waar dit vandaan komt.
Er is dus een kans dat dit bericht niet geplaatst wordt..
Ik had gezegd dat ik dialect uit de Achterhoek zeer onaantrekkelijk vond klinken.
Vinden jullie deze mening ongepast of een rot bericht?

Anoniem_6470b8cd81c7d dinsdag 7 februari 2023 20:29

Rozemarijn38 schreef: ↑
07-02-2023 18:49
Ik zou graag een even jullie reactie horen over het volgende.
Ik had in dit topic gereageerd. Maar dit bericht is afgekeurd en niet geplaatst. De beheerder vond dat ik een rot opmerking had geplaatst. En ik heb werkelijk geen idee waar dit vandaan komt.
Er is dus een kans dat dit bericht niet geplaatst wordt..
Ik had gezegd dat ik dialect uit de Achterhoek zeer onaantrekkelijk vond klinken.
Vinden jullie deze mening ongepast of een rot bericht?

Ik vind het wel meevallen als je dat op de die manier hebt gezegd. Er zijn wel meer mensen geweest in dit topic die een bepaald dialect niet om aan te horen vinden.

Zolang je niet zegt "dat mensen klinken alsof ze debiel zijn" oid vind ik dat je best kunt zeggen dat je het accent lelijk of onaantrekkelijk vindt.

Anoniem_6576f0ab9b250 dinsdag 7 februari 2023 20:48

Rozemarijn38 schreef: ↑
07-02-2023 18:49
Ik zou graag een even jullie reactie horen over het volgende.
Ik had in dit topic gereageerd. Maar dit bericht is afgekeurd en niet geplaatst. De beheerder vond dat ik een rot opmerking had geplaatst. En ik heb werkelijk geen idee waar dit vandaan komt.
Er is dus een kans dat dit bericht niet geplaatst wordt..
Ik had gezegd dat ik dialect uit de Achterhoek zeer onaantrekkelijk vond klinken.
Vinden jullie deze mening ongepast of een rot bericht?

Afgekeurd en niet geplaatst? Op dit forum? Onwaarschijnlijk.

Rozemarijn38 dinsdag 7 februari 2023 21:12

Elfilin schreef: ↑
07-02-2023 20:29
Ik vind het wel meevallen als je dat op de die manier hebt gezegd. Er zijn wel meer mensen geweest in dit topic die een bepaald dialect niet om aan te horen vinden.

Zolang je niet zegt "dat mensen klinken alsof ze debiel zijn" oid vind ik dat je best kunt zeggen dat je het accent lelijk of onaantrekkelijk vindt.

Nou inderdaad. Goed om te horen. Ik was zo verbaasd. Heb niks onaardigs gezegd verder. Ik ben nieuw en mijn eerste berichten werden gecheckt ofzo..
En ik maar denken dat er iets mis ging met plaatsen. Hebben ze gewoon twee keer mijn reactie verwijderd!

Rozemarijn38 dinsdag 7 februari 2023 21:14

cuculuscanorus schreef: ↑
07-02-2023 20:48
Afgekeurd en niet geplaatst? Op dit forum? Onwaarschijnlijk.

Ja echt! Ik kreeg een waarschuwing

Auditor dinsdag 7 februari 2023 21:58

Door de veel grotere mobiliteit is het onvermijdelijk dat streektalen langzaam uitsterven. Accenten zullen nog wel blijven.

In de 19e eeuw kwamen mensen nauwelijks hun dorp uit en sprak ieder dorp zijn eigen taal.
Als ik maak mezelf kijk: een in de Hoeksche Waard woonachtige man, geboren en getogen in Epe op de Veluwe, geboren uit ouders uit de Zaanstreek. Tja…

Mijn ouders hoorden tot de eerste import in het dorp, begin jaren ‘60. Toen ik naar de lagere school ging, werd daar al geen Epers meer gesproken, al mijn vriendjes spraken ABN, ook degenen met Eperse ouders.
Ik kom nog met regelmaat in het dorp (zit er nu) en ik hoor ook vrijwel nooit meer een accent.

Persoonlijk heb ik geen ervaring met zelf streektaal spreken, dus ik heb er ook geen nostalgische gevoelens bij. Hoewel ik een accent uit het Oosten erg kan waarderen. Voelt toch ietsje “eigen”, hoewel ik het zelf niet spreek. In mijn oren hebben Herman Finkers en Ilse de Lange erg fijne accenten.

Wat me trouwens laatst opviel: ik zag een oud stukje televisie met Wieteke van Dort als Tante Lien met het sterke Indonesische accent.
En ik realiseerde me dat dat accent dus écht niet meer bestaat.

When in doubt, the auditor is always right!

Cottonclean dinsdag 7 februari 2023 22:45

Elfilin schreef: ↑
07-02-2023 20:29
Ik vind het wel meevallen als je dat op de die manier hebt gezegd. Er zijn wel meer mensen geweest in dit topic die een bepaald dialect niet om aan te horen vinden.

Zolang je niet zegt "dat mensen klinken alsof ze debiel zijn" oid vind ik dat je best kunt zeggen dat je het accent lelijk of onaantrekkelijk vindt.

À la Yvonne Kroonenberg over het Drentse volk?

https://www.woestenledig.com/woestenled ... nders.html

,,In de Action. Simpele mensen met van die klassieke Drentse koppen, maar met uitdrukkingsloze ogen. Ik liep daar rond en probeerde die mensen te begrijpen, op dezelfde manier als dat ik me probeer te verdiepen in het geestelijk leven van dieren. Want als taal niet je eerste vervoermiddel is om je te uiten, dan beweeg je je op een heel andere manier door de wereld dan wij.”

Every woman deserves a man that destroys her lipstick, not her mascara.

Cottonclean dinsdag 7 februari 2023 22:48

Auditor schreef: ↑
07-02-2023 21:58

Wat me trouwens laatst opviel: ik zag een oud stukje televisie met Wieteke van Dort als Tante Lien met het sterke Indonesische accent.
En ik realiseerde me dat dat accent dus écht niet meer bestaat.

Ik hoor het nog wel in mijn omgeving.

Groetjes van een geboren en getogen Groningse Indo.

Every woman deserves a man that destroys her lipstick, not her mascara.

Rozemarijn38 woensdag 8 februari 2023 06:40

Cottonclean schreef: ↑
07-02-2023 22:45
À la Yvonne Kroonenberg over het Drentse volk?

https://www.woestenledig.com/woestenled ... nders.html

,,In de Action. Simpele mensen met van die klassieke Drentse koppen, maar met uitdrukkingsloze ogen. Ik liep daar rond en probeerde die mensen te begrijpen, op dezelfde manier als dat ik me probeer te verdiepen in het geestelijk leven van dieren. Want als taal niet je eerste vervoermiddel is om je te uiten, dan beweeg je je op een heel andere manier door de wereld dan wij.”

Gelsomina woensdag 8 februari 2023 09:23

Cottonclean schreef: ↑
07-02-2023 22:48
Ik hoor het nog wel in mijn omgeving.

Groetjes van een geboren en getogen Groningse Indo.

Mijn buren hebben nog zo'n accent. Ik vind het heerlijk. Ik kom uit Den Haag, en woonde tussen Indo's. Ik heb met de zoon van Wieteke van Dort nog op zwemles gezeten.

Actieve topics